Siyasi istikrarsızlık ve çatışmaların insanlık dramına dönüştüğü Yemen’de savaş nedeniyle 28 milyon kişi, göç, aşırı yoksulluk ve açlıkla mücadele ediyor.
Yemen, yönetimde daha fazla söz sahibi olmak isteyen İran destekli Husiler’in 2014’ün son aylarında silah zoruyla hakimiyetini artırması ve başkent Sana’da hükümete darbe yapmasıyla şiddet sarmalına girdi. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun da Mart 2015’te Husilere karşı operasyon başlatmasıyla ülkedeki gerilim giderek arttı.
Uluslararası uyarılar ve insani krize rağmen devam eden savaş, Yemen’in zayıf ekonomisi ile altyapısını yıkım seviyesine getirdi ve BM tarafından “dünyanın en büyük insani felaketi” şeklinde tanımlanan drama dönüştü.
İçinde bulundukları kötü şartlara direnmeye çalışan siviller, açlık ve göçün yaşattıkları karşısında çoğu zaman çaresiz kaldı. Sokaklarda, pazarlarda ve cami kapılarındaki dilencilerin sayısında artış yaşandı.
Savaştan önce işi ve bir mesleği bulunan kişiler, savaşın getirdiği sıkıntılar nedeniyle yiyecek ve para bulamayınca istemedikleri yollara başvurdu.
Küçük yaşına rağmen ailesine bakmak için her gün yollara düşüyor
Milyonlarca ailenin sabit bir geliri olmaksızın yaşamını sürdürmeye çalıştığı ülkede, insanlar, yiyecek ihtiyacını karşılamak için yollara düşüyor.
Yemenli 12 yaşındaki Muhammed Mukbil, yıpranmış kıyafetleriyle her gün başkent Sana’nın sokaklarında, geri dönüşüme kazandırılmak üzere satacağı, plastik atıkları toplayarak para kazanmaya çalışıyor.
Kiraladıkları bir odada 5 kişilik ailesiyle birlikte yaşayan Mukbil, geç saatlere kadar çalışmak zorunda kalıyor.
AA muhabirine içinde bulundukları zor durumu anlatmaya çalışan Mukbil, “Savaş yüzünden aylar önce Hudeyde’den çıkmak zorunda kaldık. Babam Sana’da uzun süre iş aradı ancak bulamadı.” dedi.
Mukbil, bazı günler yiyecek alacak kadar atık toplayamadığını ve yardım almak zorunda kaldıklarını dile getirdi.
İnsani yardımlar ülkedeki tüm sivillere ulaşmıyor
Uluslararası yardım kuruluşlarının Yemen’e sürekli olarak yardım göndermesine rağmen, halkın birçoğu bu yardımları alamadığından şikayet ediyor.
Ülkesindeki durumu anlatan Yemenli gazeteci Afaf el-Abara, insanların sıkıntılarının her gün ve her saat arttığını söyledi.
Abara, “Sana’da dışarı çıktığınız zaman, sokaklarda para isteyen, gözleri yaşlı onlarca anne görüyorsunuz. Savaşın beraberinde getirdiği bu açlık yüzünden insanlar istemedikleri yollara başvuruyor. Savaş nedeniyle işlerini kaybeden insanlar yevmiyeci işçi olarak geçimlerini sağlamaya çalışıyor.” diye konuştu.
İnsani durumun savaşın devam etmesi durumunda her geçen gün daha kötüye gittiğini vurgulayan Abara, yardımların ise herkese ulaşmadığını, az bir kesimin bu yardımları alabildiğini belirtti.
BM, yardımların dağıtımı konusunda şeffaflık çağrısında bulunmuş, nasıl dağıtıldığı, nereye gittiği ve dağıtımının kimler tarafından yapıldığı sorularının cevaplarının açık ve net olmasını istemişti. Ancak açlıktan ölen Yemenliler için gönderilen BM yardımlarının karaborsada satıldığı belirtiliyor.
Uluslararası topluma güvenilir yerli tüccarları destekleme çağrısı
Gönderilen yardımlara rağmen ülkedeki insani krizin büyüdüğünü ve alternatif çözümler arandığını ifade eden ekonomist Said Abdulmumin, geçen yıl Hudeyde’deki değirmenlerin halkın un ihtiyacının büyük bir bölümünü karşıladığını ancak halihazırda pek fazla un bulunmadığını ve olanların da fiyatlarının arttığını söyledi.
Başta Buğday olmak üzere dışarıdan ithal edilen gıdaların bu yıl büyük oranda azaldığını belirten Abdulmumin, “Buğday ve un fiyatları yükseliyor. Miktarlar da yeterli düzeyde değil. Aynı durum şeker ve pirinç için de geçerli.” diye konuştu.
Abdulmumin, yağışların az olmasının da tarımsal üretimde düşüşe neden olduğunu kaydetti.
Gelecek ayların, Yemenlilerin çoğu için çok zor geçeceğini ifade eden Abdulmumin, “Hudeyde (liman kenti) krizinin biteceği ya da diğer limanların iyi bir şekilde çalıştırılacağı yönünde bir işaret yok.” ifadelerini kullandı.
İnsani krizin hafiflemesi için öncelikle çatışmaların durması gerektiğini vurgulayan Abdulmumin, savaş uzadıkça verdiği zararın da büyüdüğünü, yakıt fiyatlarının yükselmesi nedeniyle tarımsal bölgelerde taşımacılığın zorlaştığını ve bu bölgelerdeki insanların savaş nedeniyle daha başka birçok problemle karşı karşıya geldiğini dile getirdi.
Uluslararası topluma gıda eksikliği konusunda yaşanan sıkıntıya çözüm arama çağrısında bulunan Abdulmumin, “Gıda ithal edip uygun fiyatlarla Yemenlilere satacak güvenilir yerli tüccarlara destek verilmesi, çözüm yollarından biri olabilir.” şeklinde konuştu.
BM’ye göre dünyanın en büyük insani krizlerinden birinin yaşandığı Yemen’de, nüfusun yarısını oluşturan 14 milyon kişi kıtlık riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Ülkede 22 milyondan fazla insan yardıma ve korumaya ihtiyaç duyuyor.
Pek çok alanda insani kriz yaşanılan ülkede, temiz suya erişimin olmaması, yetersiz beslenme, ilaç ve tıbbi malzemelerdeki eksiklik gibi nedenlerle kolera başta olmak üzere salgın hastalıklar her geçen gün artıyor.
AA
