‘’21 Aralık Türkçe Eğitim Bayramı’’ kapsamında dün Üsküp’te ‘’Türkçe’nin Balkanlar İçin Önemi’’ konulu panel düzenlendi.
Türkiye, Ukrayna, Macaristan, Bulgaristan ve Makedonya’dan türkologların katıldığı panelin moderatörlüğünü Makedonya Bilimler ve Sanatlar Akademisi Türk İslam Medeniyeti Uzmanı Numan Aruç yaptı.
Bugünün sadece bir Türk dili günü olmadığını, Türklerin milli günü olduğunu vurgulayan Aruç, ’’Bizim Türkçemiz sadece kuru ırki bir dil değildir. Sadece Türklerin dili değildir. Tamamen Balkanlar’da yaşayan, Türk hakimiyetin olduğu bütün bölgelerininde ortak dilidir’’, şeklinde konuştu.
Gazi Üniversitesi öğretim üyesi Abdülkadir Hayber, konuşmasında torbeş (pomak’ların) tekrar kültürlerini, kendi öz dillerini kazanmalarında en büyük etken Balkanlarda Türkçe’nin ortak dilin olmasıdır dedi.
Hayber,’’Türkçe hepimizin ortak dili, kültür dili, Balkanların yükselen değeri olan yeni bir dil değil, dünkü dile yeniden bir dönüş olarak görülmesi bakımından önemli zannediyorum’’ şeklinde konuştu.
Ukrayna’lı Türkolog İrina Pokrovska, kendileri gibi Sırbistan, Macaristan, Arnavutluk’tan ve diğer ülkelerden türkologlarının ortak dil olarak Türkçeyi konuşmalarından son derece mutlu olduklarını belirttiler.
Ukrayna’nın 24 Ağustos’ta bağımsızlığını ilan ettikten sonra türkolojinin gelişmeye başladığını belirten İrina Pokrovska, “ Türkçe dilinin Ukrayna da gelişmesinde en büyük etkenlerden biri Hürrem Sultanın Ukraynalı olup Türkçe’yi bilmesi. Pokrovska’ya göre diğer etken ise Ukrayna’nın bağımsızlığı için savaşan Bogdan Hmenlitski’nin dört dil bildiğini ve bu dillerin Rusça, Ukraynaca, Lehçe ve Türkçe olduğunu belirtti.
Macaristan’lı Türkolog Edit Tasnadi, Dünyanın Türkolojisinde çok önemli yeri olan Macar Türkolojisinden konuşurken, ‘’Macarlar, Türkler ile tarih ve kültür bağları yüz yıllar hatta bin yıllar öncesine dayandığını ve bir çok ortak kültürel yere de sahip oldukları için Türklere ta ezelden beri ilgi gösteriyorlardı’’ dedi.
Bulgaristan’lı Habibe Halil İbrahim, ‘’Aslında bende Ukrayna,Türkiye, Macaristan’dan katılan meslektaşlarımız gibi göğsümü gere gere neler yapıldı? Neler oldu? Bulgaristan da Türkçe’nin durumu nedir diye konuşmak istediysem de, maalesef konuşmamda Bulgaristan’daki Türkçeyle ilgili problemleri dile getirmek amacıyla da buradayım’’ diye konuştu. Habibe Balkanların ortak bir coğrafya olduğunu dolayısıya ortak sorunların olduğunu ve ortak çözümler bulabileceklerini söyledi.
Panelde son olarak Kiril ve Metodiy Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Nazim İbrahim, Makedonya’da bu anlamlı günde Türkçenin önemini ve Türkçe eğitiminin bugünkü durumuna değinerek ‘’Türklerin bölgeye Selçuklu İmparatorluğu Sarı Saltuk ile başlar, fakat Balkanlara kurulacak kalıcı ve asıl ilişkiler Osmanlı Devleti zamanında gerçekleşiyor’’dedi.
Aydın Davud / TIMEBALKAN
