Kiril ve Metodiy Üniversitesi, Teknoloji ve Metalurji fakültesi, Kıyafet Tasarımı ve Mühendisliği bölümünde eğitim gören tek Türk öğrenci olan Aydanur Nezir ile, okuduğu ilginç bölüm ile ilgili keyifli bir sohbet gerçekleştirdik. Makedonya’da gençler tarafından çok fazla tercih edilmeyen ve bir bölümde eğitim gören Nezir, bölümünün içeriğinin anlaşılmadan basitleştirilmesinden yakınıyor. Günümüz gençlerinin genellikle ‘kolay’ olduğunu sanıp belirli birkaç bölüme gittiğini ifade eden Aydanur Nezir, “Tabi ki başarmak zordur, ama hayallerini gerçekleştirmek kadar güzel bir şey yok, yeter ki insan ne istediğini bilsin ve herşeye rağmen istediği şeyden vazgeçmesin” dedi.
Berk ALİ / TİMEBALKAN
Okuyucularımızın size yakından tanıması için kendinizi tanıtır mısınız?
Ben Aydanur Nezir, 1996 Üsküp doğumluyum. İlkokulumu Pedar Zdravkovski Penko İlköğretim Okulunda bitirdim, ortaöğretimimi Yosip Broz Tito lisesinde gördüm. Şu an Kiril ve Metodiy Üniversitesi, Teknoloji ve Metalurji fakültesi, Kıyafet Tasarımı ve Mühendisliği bölümünde eğitim görüyorum.
Teknoloji Metalurji Fakültesi Tekstil, Tasarım Mühendisliği bölümünde okuyan tek Türk öğrencisiniz. Bölümünüz hakkında bilgi verir misiniz?
Başta fakültenin ismini duyunca korkunç gelebilir, ki çoğu zaman da karşılaştığım durum bu oldu. Aslında fakültete birbirinden ilginç ve değerli bölümler var, onların arasında; gıda mühendisliği, metalurji, nanoteknoloji, inorganik mühendislik ve bölümüm kıyafet tasarımı ve mühendisliği olmak üzere bölümler mevcut. Bölümlerin geneli mühendislik olduğu için dersler arasında fizik, kimya ve matematiğe ağırlık veriliyor.
Tekstil tasarım ve mühendisliği bölümü diğerlere kıyasen biraz daha farklı, çünkü birbirine zıt iki konu bir bölümde bulunuyor. Mühendislik olarak özet geçmek gerekirse; pamuğun nasıl yetiştirildiği, en iyi ne zaman toplandığı, pamuktan nasıl en iyi iplik yapıldığı, ipliğin nasıl kumaş haline geldiği, hangi asitlerde çözüldüğü, en kaliteli nasıl boyandığı, pamuğun en iyi hangi tür kıyafetlerde ve ne kadar yüzde ile kullanılabileceği, bir kıyafette pamuk kullanırken kıyafete yararları ve zararlarının ne olacağını, kıyafet kalıplarını bedene göre nasıl hazırlandığı, kalıplardan çıkan kumaşların nerde ve nasıl dikiş atılması gerektiğini öğreniyoruz. Tabi ki sadece pamuk değil, geri kalan tüm doğal ve kimyasal elyaflar için de aynı konuları işliyoruz. Tasarım olarak ise; belirli bir konudan kıyafet veya aksesuar tasarımına kadar giden tüm adımları öğreniyoruz. Burada hayal gücü ve sürekli araştırmak çok önemli.
Bölümde okuyan tek Türk olmam biraz üzücü, günümüz gençleri genellikle ‘kolay’ olduğunu sanıp belirli birkaç bölüme gidiyor; oysa ki bana göre her bölümün zorluğu vardır. Çevremde sırf içinde doğal bilimlerden bir iki ders bulunduğu için çok istediği bölüme gitmeyen arkadaşlar da oluyor, bir nevi zorlanmasın diye hayallerini bir köşeye bırakıyor. Gelecek nesillerde bu sorunun çözüleceğine inanıyorum. Tabi ki başarmak zordur, ama hayallerini gerçekleştirmek kadar güzel bir şey yok, yeter ki insan ne istediğini bilsin ve herşeye rağmen istediği şeyden vazgeçmesin. Zaman zaman benim de çok zorlandığım günler oluyor, ama vazgeçmedim ve vazgeçmeyi düşünmüyorum.
Tasarım ve Mühendislik birbirinden çok farklı şeyler olarak karşımıza çıkarken, sizin fakülteniz ikisini bünyesinde barındırıyor. Bu ikisi arasındaki uyum ve farklılıkları anlatır mısınız?
Evet, tasarım ve mühendislik birbirinden çok farklı şeyler, birinde moda, defileler, trendler takip edilirken diğerinde laboratuvarda incelemeler yapılıyor. Bu ne kadar tuhaf görünse de aslında birbirine çok bağlı ve kaliteli bir tasarım çıkarmanız için de çok yararlı. Mesela bir kumaşı tasarımda kullanırken içerdiği elyafları bilirsen hangi modelde ve nasıl kullanacağını da daha iyi bilirsin, sonuç olarak da ortaya çok daha kaliteli bir tasarım çıkarırsın.
Okuduğunuz bölümle ilgili genelde “modern terzilik” tanımlamasıyla karşılaşıyorsunuz. Bu konu hakkında neler söylemek istersiniz?
En sık karşılaştığım soru oluyor. başarmak zordur, ama hayallerini gerçekleştirmek kadar güzel bir şey yok. Bölümümü söyleyince; “e tamam işte terzi” ya da “terzilik okulu mu varmış” gibi tepkilerle sık karşılaşıyorum. Bölümüm teknoloji ve metalurji fakültesinde olduğunu öğrenen kişiler de “orada kız var mı” diye soranlar da oluyor. Oysa ki fakültede çoğunluk kız. Hatta ilk yılımda canımı sıkan, beni şüpheyle düşündüren çok kişi oldu; “bu diplomayla ne yapacaksın Makedonya’da tekstil az iş bulamazsın” cümlesiyle çok karşılaştım. Yine de vazgeçmedim, önce hayallerimi gerçekleştireceğim diplomayı alacağım inşallah gerisi kısmet.
Üniversite’de 3. sınıf öğrencisisiniz. Yaptığınız çalışmalar, tasarımlar, sergiler var mı? Bugüne kadar yaptığınız çalışmaları anlatır mısınız?
Üniversitede ilk yılımda mühendisliğe giriş dersleri vardı; fizik, matematik, kimya, mühendislik tekniği gibi. İkinci yıldan bölüme daha bağlı dersler almaya başladım ve ilk yaptığım şey nisan ayında Üsküp Moda Haftasonundaki sergiye katılmaktı. Sergide bölümdeki arkadaşlarımızla bu yıl ki belirlediğimiz konu Metamorfoz idi ve konu ile alakalı tasarımlar yapıldı, aynı zamanda gıda mühendisliği bölümünden birkaç arkadaş da gösterişli atıştırmalıklar hazırladı, standımız beklediğimizden fazla ilgi gördü. Bu tarz şeylerin daha başlangıcında olduğum için sergide benden tecrübeli arkadaşlarımın tasarımlarına yardımcı oldum. İkinci katıldığım şey her yıl fakültemizin düzenlediği defileydi. İlk katılışım olmasına rağmen defileden bir süre sonra Makedon marka benimle irtibata geçti, böyle bişeyi hiç ummamıştım. Bana çok güç verdi. Son olarak ekim ayında tekrar Üsküp Moda Haftasonu düzenlendi ve tekrar Metamorfoz konulu yeni bir tasarımımla defileye çıktım.
Bölümünüzde her yıl farklı konseptler üzerinde çalıştığınızı biliyoruz. Bu konuda bilgi verir misiniz?
Her yıl çok farklı konular işliyoruz, geçen yıl ki konu “Ritim ve Bilim” idi, bu yıl ki konumuz da “Metamorfoz” idi. Metamorfoz, başkalaşım anlamına geliyor. Mesela bir tırtılın kelebeğe dönüşmesi metamorfozdur. Bize konu ocak ayında verildi ve öncelikle tüm öğrenciler konuyu araştırıp fotoğraflı halde bilgi toplayıp birbirimize sunduk, daha sonra herkes kendine göre metamorfozun aklına getirdiği sözleri yazıp bir araya topladık ve bunlardan bize ilham getiren sözleri ve fotoğrafları seçip araştırmaya başladık. Bu süreç yaklaşık 3 4 ay sürdü. Benim ilgimi çeken sözler şeffaflık ve doğada bulunan renkler idi. Sözler ve konuyla alakalı bağlantılı bulduğum fotoğraflar ve detayları tasarımımda ilham için kullandım. Bir sürü çizimim oldu ve aralarından sadece bir tanesini seçip gerçekleştirme yoluna koyuldum. Haziran ayındaki defileye eski işli kıyafetlerle yeni moda kıyafetleri birbirine karıştırmak istedim. Tasarımım beklemediğim kadar çok beğenildi. Daha önce de bahsettiğim gibi ekim ayında Üsküp Moda Haftasonunda defilemiz oldu ve ben defileye yeni tasarımımla katıldım. Buradan ilham aldığım söz de toprak oldu. Tasarımımda toprak renklerini kullanıp aslında herşeyin toprakta başlayıp toprakta bittiğini ifade etmek istedim. 6 ay süren hazırlık 20 dakika içindi, ama hissettiğim duygular ifade edemeyeceğim kadar güzeldi.
Son olarak, tasarım, tekstil, mühendislik bölümlerini tercih edecek genç arkadaşlar için neler önerirsiniz?
Öncelikle asla korkmamalarını söylemek isterim. Eğer hayallerinde bu bölüm varsa, hiçbir tepkiye veya yoruma etkilenip vazgeçmesinler. Hayallerinde ne varsa onu gerçekleştirmek için ellerinden geleni yapsınlar. Sonuç olarak benim hayalimdi ve kendim başardım dediğinizde sizden güçlü olmayacak. Benim orada yardım alabileceğim hiçbir tanıdığım arkadaşım yoktu, ama tercih edecek arkadaşlara sesleniyorum; ben orda olduğum sürece size yardım edecek biri hep olacak. Yeter ki ne istediğinizi bilin ve kararınızdan geri dönmeyin.
