Osmanlı hafızası tek merkezde toplanıyor

Topkapı Sarayı’nda bulunan 200 binin üzerinde evrak ve on binlerce defter, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Külliyesi’ne taşınıyor.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü arasında yapılan protokol kapsamında, Topkapı Sarayı’nda bulunan 200 binin üzerinde evrak ve on binlerce defter Kağıthane’deki Başbakanlık Osmanlı Arşivi Külliyesi’ne taşınıyor.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Prof. Dr. Uğur Ünal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Topkapı Sarayı’nın Osmanlı Devleti’nin en önemli saraylarının başında geldiğini söyledi.

Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü arasında 2000’li yılların başında yapılan protokol kapsamında, Topkapı Sarayı’ndaki evrakın dijital ortama aktarıldığı bilgisini veren Ünal, şöyle konuştu:

“Bu yıl da yapmış olduğumuz protokol çerçevesinde bir irade gösterilerek bu evrakın Kağıthane’de bulunan Osmanlı Arşiv Külliyesi’ne tamamen teslim edilmesine yönelik protokol yapılmıştır. Yaklaşık bin 430 dosya teslim edildi ve 43 bin civarında defter ise Devlet Arşivleri’ne teslim sürecindedir.”

“Birçok önemli kayıt var”

Topkapı Sarayı’ndan Osmanlı Arşivi’ne, 1326-1922 yılına kadar bilgileri ihtiva eden belge ve belge suretlerinin intikal ettiğini ifade eden Ünal, şunları kaydetti:

“Daha sonra yapılmış bir istinsahı bulunan belgemiz en eski arşiv belgesi olarak karşımıza çıkmaktadır. 1326 yılına ait bu belge de Orhan Gazi’nin azatlısı olan Emir Şahin Lala’nın Kirmasti’daki bir vakfına ait vakfiyenamesidir. Bunun dışında sarayla ilgili birçok önemli kayıt bulunmaktadır. Özellikle saraydaki masraflar, düğünler, sünnet törenleri, bunlara ait kabuller, padişahın birçok devlet erkanını kabulü, bunlara ait kayıtlar, alınan kararlar gibi önemli belgeler görmekteyiz. Bunun dışında maliye tarihi açısından da önemli kayıtlar var. Özellikle tımar ve zeamet kayıtları, ulufe defterleri bunların başında gelir.”

Ünal, Devlet Arşivleri’ne bağlı olan Osmanlı Arşivleri’nde belgelerle ilgili tasnif çalışmalarının 500 kişiye yakın bir çalışanla devam ettiğini söyledi.

“Işık tutacak nitelikte”

Prof. Dr. Ünal, 200 binden fazla evrakın son derece değerli olduğunu vurgulayan Ünal, “Topkapı Sarayı evrakı, devletin doğrudan idare merkezindeki evrak olduğu için tarih alanındaki çalışmalara, siyaset bilimi alanındaki çalışmalara ve diğer alanlara ışık tutacak niteliktedir. Belgeler kamuoyuyla paylaşıldıkça Osmanlı Devleti’ne ait birçok husus da yeniden değerlendirilme imkanı bulacaktır.” dedi.

Ünal, Topkapı Sarayı Müzesi saray arşivinin, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne intikalinin, Osmanlı hafızasının tek bir merkezde toplanması adına atılmış en önemli adımlardan olduğunu kaydetti.

AA