Dünya Anayasa Yargısı Konferansı’nın 4. Kongresi, yaklaşık 100 ülkenin katılımıyla Litvanya’da düzenlendi. Kongre’ye Makedonya Anayasa Mahkemesi’nin Türk üyesi Salih Murat’ta katıldı.
“Hukuk devleti” ana teması çerçevesinde düzenlenen kongrede, “hukuk devleti ilkesinin önündeki engeller”, “hukuk ve birey”, “hukuk ve devlet” gibi konular tartışıldı. Kongre kapsamında, Dünya Anayasa Yargısı Konferansı Büro toplantısı ile Genel Kurulu da düzenlendi. Kongreye, Makedonya’yı temsilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Nikola İvanovski, Anayasa Mahkemesi üyeleri Salih Murat, Vangelina Markudova ve Yovan Yosifovski katıldı.
Litvanya’nın Rusya delegasyonu üyelerine seyahat yasağı koymasıyla kongreye katılımının engellemesinin eleştirildiği etkinlikte, bundan sonraki kongrelerde ev sahiplerinin tüm konferans üyelerinin katılımını sağlayacaklarına yönelik taahhüt vermeleri konusunda mutabık kalındı. Makedonya ve Türkiye, kongre çerçevesinde düzenlenen Büro toplantısı ile Genel Kurul’da yapılan görüşmelerde de etkin bir rol oynadı.
Dünya Anayasa Yargısı Konferansı Dönem Başkanlığı’na, Makedonya ve Türkiye’nin de desteklediği Cezayir seçildi. Sonraki Dünya Kongresi, 2020 yılında yeni dönem başkanı Cezayir’in ev sahipliğinde gerçekleştirilecek. Kongre boyunca, Makedonya heyeti dost ve kardeş Türkiye heyetinin tüm girişimlerini ve tekliflerini destekledi. Genel Kurul’da büro üyeliği seçimine yönelik tüzük değişikliği önerisi ise tartışmalara neden oldu. Her kıtanın kendi içinden bir ülkeyi büro üyesi olarak seçmesini öngören değişiklikte, hem Asya Anayasa Mahkemeleri hem de Avrupa Anayasa Yargısı Konferansı’na üye olması nedeniyle Türkiye, Azerbaycan ve Rusya’nın iki oy hakkı bulunması tartışmaya yol açtı.
Kongre’de Makedonya’dan Türkiye’ye tam destek
Genel Kurul’da yapılan müzakereler sonucu tüzük değişikliği Türkiye’nin desteklediği şekilde, Türkiye ve aynı durumdaki diğer ülkelerin her iki kıta için ayrı ayrı oy kullanabileceği yönünde kabul edildi. Makedonya bu konuda Türkiye’ye tam destek verdi. Kongrede, hukuk devletini sonlandırmaya yönelik anayasal olmayan tüm girişimler kınandı. Kongrenin ardından kabul edilen Vilnius Deklarasyonu’nda da hukuk devleti ve mahkemelerin bağımsızlığına vurgu yapıldı. “Dünya konferansı, bir ülkede hukuk devletini sona erdirmeye yönelik anayasal olmayan bütün girişimleri kınamaktadır” ifadesi de deklarasyona eklendi.
Makedonya Anayasa Mahkemesi heyeti kongre boyunca Avrupa, Asya, Afrika, Amerika ve Balkanlar’dan birçok ülke heyetiyle görüşerek bilgi alışverişinde bulundu.
