Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Sırpların dahil olmadığı sağlıklı bir Avrupa Biriliği’nin (AB) ve istikrarlı Avrupa’nın olamayacağını belirtti.
Orban, Bosna Hersek ziyareti kapsamında, ülkedeki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti’nin (RS) Başkanı Milorad Dodik ile Banjaluka’da görüştü.
Dodik, burada Orban’a “Sırp ve Macarların ilişkilerine sağladığı katkı” için “RS Nişanı” takdim etti.
İkili, daha sonra ortak basın toplantısı düzenledi.
Macaristan Başbakanı Orban, AB’de mevcut durumun “en iyisi” olmadığını ifade ederek, RS’nin Avrupa’nın bir parçası olduğunu söyledi.
Dodik ile görüşmesinde RS ile ülkesi arasındaki ekonomik ilişkilere değindiklerini belirten Orban, bu alandaki işbirliklerini artıracaklarını ifade etti.
“RS’ye yönelik adil olmayan bir politika olduğunu söyleyebilirim”
Orban, Avrupa’nın Sırplara ihtiyacı olduğunun altını çizerek, “Sırplar dahil olmadan sağlıklı AB ve istikrarlı Avrupa olamaz.” değerlendirmesinde bulundu.
AB’nin genişlemesi gerektiğini söyleyen Orban, “Macarlar ve Sırpların her zaman iyi ilişkilere sahip komşular olduklarını” belirtti.
Orban, “Sırplar ve Başkan Dodik doğru şeyler yapıyor. Bu siyasette, ne kadar büyük olduğunuz anlamına geliyor. Sizinle aynı fikirde olan ancak bunu açıkça söyleyemeyen çok insan var. Bunu kamuoyu önünde söyleyebilirim ki ülkemde istikrarlı bir hükümet var. RS’ye yönelik adil olmayan bir politika olduğunu söyleyebilirim. Hem RS’de hem de Sırbistan’da Sırp halkını anlayanları bir araya getirmeliyiz.” diye konuştu.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in geçen günlerde “seçim yasasında yaptığı teknik değişikliklere” de değinen Orban, bunun “kışkırtıcı karar” olduğunu dile getirdi.
RS Başkanı Dodik’ten “bağımsızlık” çıkışı
RS Başkanı Dodik, Macaristan ile mevcut ilişkilerden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, eğitim alanındaki işbirliklerini artıracaklarını söyledi.
Dodik, “RS ile Macaristan arasındaki işbirliği üçüncü bir tarafa karşı değil. Macarcanın öğrenimini kolaylaştırmayı amaçlıyoruz. Macaristan ve RS çok uzakta değil ve akışları ihtiyaç duyulan yere yönlendirmek hep birlikte bize düşüyor.” ifadelerini kullandı.
Macaristan’ın uluslararası düzeydeki çabalarını takdir ettiklerini kaydeden Dodik, “İstikrarsız dünya, lider arayışı içerisinde. AB’de liderlik açığı olduğunu görüyoruz.” dedi.
Dodik, Bosna Hersek Anayasası’nın kendilerine verdikleri dışında hiçbir şey talep etmediklerini savunarak, ülkede son yıllarda tartışmalara sebep olan RS’deki taşınmaz mülklerin, Bosna Hersek’e değil RS’ye ait olduğunu söyledi.
Bosnalı Sırp lider Dodik, taşınmaz mülklerin kendilerinden alınması yönünde bir karar verilmesi durumunda “RS’nin, bağımsızlık statüsü hakkında karar vereceğini” ileri sürdü.
Sırplar, Hırvatlar ve Boşnaklar arasında her anlaşma yapmak istediklerinde birilerinin buna engel olmak istediğini belirten Dodik, “ABD’nin Saraybosna Büyükelçiliği bunu (anlaşmayı) 24 saatte yok ediyor.” diye konuştu.
Bu arada Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Schmidt, seçim yasasında seçim sürecinin bütünlüğüyle ilgili teknik değişiklikler yapılması kararı aldığını ifade ederek, bu değişikliklerin, sandık kurullarının başkanlarını Bosna Hersek Merkezi Seçim Komisyonu’nun atamasını, dijital tarayıcıların devreye sokulmasını, seçmen kimlik tespitinin ve video gözetiminin yapılmasını kapsadığını belirtmişti.
Bosna Hersek’teki taşınmaz mülk sorunu
Taşınmaz mülklerin Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’na göre entitelere ait olduğunu savunan RS, söz konusu yasayla mülklerin idaresinin de kendilerinde bulunduğunu ileri sürüyor.
Taşınmaz mülk sorunu, Bosna Hersek’teki savaştan bu yana konuşulmaya devam eden bir konu olurken ülkedeki taşınmazların devlete mi yoksa bunları kullanan entitelere mi ait olduğu tartışılıyor.
Aralık 2022’de oylanan ve Anayasa’ya aykırı olan taşınmaz mülklere ilişkin yasanın 28 Şubat 2023’te yürürlüğe girmesi beklenirken Yüksek Temsilci Schmidt, tartışmalı yasayı askıya aldığını açıklamıştı.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi de 2 Mart 2023’te, RS’deki taşınmaz malların entite mülkiyetine alınmasını kapsayan tartışmalı yasayı yürürlükten kaldırmıştı.
Daha önce de Anayasa Mahkemesi, kamuya ait mülklerin işletme yetkisinin entiteye, mülkiyet hakkının ise Bosna Hersek devletine ait olduğuna hükmetmişti.
Kaynak: AA
