Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi, geçen seneki genel seçimler ve AB’ye aday ülke statüsü verilmesinin ardından Bosna Hersek’te hızlı ve olumlu gelişmeler olduğunu söyledi.
Varhelyi, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulunda “Batı Balkanlar’a yönelik güçlendirilmiş genişleme politikası” konulu oturumda konuştu.
Geçen senenin sonunda Bosna Hersek’e aday ülke statüsü verilmesinin halihazırda ülkede olumlu bir etki yarattığını belirten Varhelyi, ekimdeki genel seçimlerden sonra hükümetlerin kurulması sürecinin hızlı ilerlemesine değindi.
“Hükümetlerin bu kadar hızlı ve geniş bir siyasi mutabakata dayalı olarak kurulduğunu hiç görmemiştik.” tespitini yapan Varhelyi, “Bosna Hersek’e sunduğumuz teklif, Sırp Cumhuriyeti (Republika Sırpska) dahil olmak üzere tüm ülke tarafından çok ciddiye alındı.” dedi.
Varhelyi, bu durumun üyelik kriterlerinin yumuşayacağı anlamına gelmeyeceğinin altını çizerek, “Katılım müzakerelerinin başlaması olan bir sonraki aşamaya geçmek için karşılanması gereken 14 temel önceliğimiz var.” hatırlatmasında bulundu.
Saraybosna‘nın katılım sürecini hızlandırmanın aciliyetini vurgulayan Varhelyi, “Ülke en az beş yıl kaybetti ve bir beş yıl daha kaybetmeyi göze alamaz. Gençler ülkeyi terk ediyor. Ülkenin ekonomik temeli zayıf. Bu yüzden Bosna Hersek’in Avrupa’ya ihtiyacı var.” diye konuştu.
Varhelyi, RS’nin ayrılıkçı gündemi ve Bosna Hersek’in Sırp bölgesinde bulunan Banja Luka kentine yönelik AB fonlarının dondurulmasıyla ilgili, “Bu şehre finansmanı yeniden tesis etme şartımız, RS temsilcilerinin Bosna Hersek kurumlarının bir parçası olmaya geri dönerek kendi haklarını güvence altına almalarıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
Tartışmalı seçim reformu
AB Komisyonu üyesi Varhelyi, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in sunduğu seçim reformunu da destekleyerek, “Çözüm, Bosna Hersek kurumları tarafından Parlamentoda oylanan bir seçim reformudur.” ifadelerini kullandı.
Söz konusu reform, Schmidt’in, “dayatma” ile seçim yasasında değişiklik yapacağı iddiası üzerine protestolara yol açmıştı. Saraybosna’da AB delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.
Schmidt’in aldığı “İşlevsellik paketi” olarak adlandırılan kararlar kapsamında Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17’den 23’e çıkartılırken, Federasyon’daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsil sayısı artmış olacak. Halklar Meclisindeki sandalye sayısını 58’den 80’e çıkartan Schmidt’in bu kararının, ülkedeki Hırvat milliyetçisi parti olan Hırvat Demokrat Birliğinin (HDZ) lehine olduğu ifade edilmişti.
AA
