Rus enerji şirketi Gazprom’un gaz kesintisi uygulamasında Polonya’nın Bulgaristan’a göre daha az etkileneceği hesaplanıyor.
Gazprom, Bulgaristan’ın Bulgargaz ve Polonya’nın PGNİG şirketlerinin nisan sevkiyatları için rubleyle ödeme yapmadığını belirterek, bu ülkelere gaz sevkiyatını durdurdu.
AA muhabirinin uluslararası kaynaklardan derlediği bilgilere göre, Polonya ve Bulgaristan’ın Gazprom’la olan uzun vadeli sözleşmeleri bu yılın sonunda bitecek.
PGNİG’in Gazprom’la olan uzun dönemli gaz sözleşmesi aralıkta sona erecek. Yamal olarak da bilinen söz konusu anlaşmanın yenilenmeyeceği daha önce Polonyalı yetkililer tarafından ifade edilmişti.
Doğal gaz akışının kesilmesinin ardından Polonya İklim Bakanı Anna Moskwa, Polonya’nın Rus enerji kaynaklarına olan bağımlılığını azaltmak için yılladır çeşitlendirme stratejileri yürüttüğünü ve böyle bir duruma hazır olduklarını söylemişti. Moskwa, Polonya’da evlerde gaz sıkıntısı olmayacağını kaydetmişti.
Bu yıl Rus gazına olan bağımlılığını sona erdirmeyi hedefleyen Polonya’nın doğal gaz ithalatı konusunda bir çok alternatifi bulunuyor.
Polonya, yıllık yaklaşık 21 milyar metreküplük doğal gaz talebinin yarısını Rusya’dan karşılıyor. PGNİG, bu yılın ilk çeyreğinde gaz ithalatının yüzde 53’ünü Gazprom’dan yaptığını açıkladı.
PGNİG, yer altı gaz depolarının neredeyse yüzde 80 dolu olduğunu ve yaz yaklaşırken talebin düştüğünü duyurdu.
Ayrıca Polonya, Baltık Denizi kıyısındaki Swinoujscie’deki sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminali aracılığıyla yıllık 6 milyar metreküpe kadar gaz alabiliyor. Terminal kapasitesinin 2024’te 8,3 milyar metreküpe çıkarılması planlanıyor.
Öte yandan Norveç gazını Polonya’ya iletecek yıllık 10 milyar metreküp kapasiteli “Baltık Hattı” olarak bilinen boru hattı da 1 Ekim’de hizmete girecek.
Polonya, AB ülkelerinin enerji altyapısını birbirine bağlamayı hedefleyen Trans-Avrupa Enerji Ağları (TEN-E) politikası kapsamında komşu ülkeleriyle boru hatları projelerine dahil oldu. Söz konusu hatlar aracılığıyla Polonya, Litvanya ile yıllık 2,5 milyar metreküp, Çekya ile yıllık 1,5 milyar metreküp, Slovakya ile de 5-6 milyar metreküpe kadar gaz alışverişi yapabilecek.
Bulgaristan’ın seçenekleri daha kısıtlı
Mevcutta gaz depolarındaki doluluk oranı yüzde 18 olan Bulgaristan’ın Rusya’dan aldığı doğal gaza alternatif bulma konusunda seçeneklerinin daha kısıtlı olduğu görülüyor.
Yıllık gaz tüketimi yaklaşık 3 milyar metreküp olan Bulgaristan, ihtiyacının yüzde 90’ından fazlasını Rusya’dan ithal ediyor. Bulgaristan’a Türk Akımı boru hattı üzerinden gaz akışı sağlanırken, sözleşme bu yıl sona erecek. Başbakan Yardımcısı Asen Vasilev, sözleşme yenilemek için Rusya ile görüşme yapılmayacağını belirtmişti.
Rusya’dan gelen gaz akışının durdurulduğu haberlerinin ardından doğal gaz arzında alternatif bulmak için adımlar attığını bildiren Bulgaristan yönetimi, şimdilik gaz tüketiminde herhangi bir kısıtlamaya gerek olmadığını duyurdu.
Enerji Bakanı Alexander Nikolov, Bulgaristan’ın Türkiye ve Yunanistan üzerinden LNG ithal etmeye hazır olduğunu ve şu anda Azerbaycan’dan aldığı gaz miktarını artırmak istediklerini söyledi.
Bulgaristan, Yunanistan üzerinden Interconnector Greece-Bulgaristan (IGB) boru hattı ile 1 milyar metreküp (bcm) Azerbaycan gazı ithal etmek için anlaşmıştı ancak boru hattının yapımındaki gecikmeler nedeniyle Bulgaristan bu miktarı alamıyor.
Bulgaristan Enerji Bakanlığı, mevcut sözleşme kapsamında yükümlülüklerin yerine getirildiğini ve Rusya tarafından ruble olarak ödeme istenmesinin mevcut sözleşmenin ihlali olduğunu öne sürdü.
Gazprom, Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz akışının ödemeyi ruble ile yapana kadar kapalı olacağını duyurmuştu.
AA
