Bulgaristan’da 4 Nisan’da yapılan son seçimin ardından oluşturulan 45. Parlamentonun, ülkenin yakın tarihinde “en kısa ömürlü” parlamento olması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Rumen Radev, anayasal görevini yerine getirerek, ilk toplantısını 15 Nisan’da yapan ancak hükümet oluşturamayan parlamentoyu 11 Mayıs’ta, kuruluşunun 26. gününde feshederek 11 Temmuz’da erken seçim için tarih belirleyeceğini duyurdu.
Parlamentoda temsil edilen 6 siyasi parti arasındaki kutuplaşma, Başbakan Boyko Borisov hükümetinin istifasının ardından yeni bir kabinenin oluşturulmasına engel oldu. Zira Borisov, lideri olduğu Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) partisi ile kısa aralıklarla yürüttüğü 11 yönetim, diğer tüm siyasi partilerin kendisine karşı cephe almasına neden oldu.
Parlamentoda hiçbir partinin tek başına iktidar olacak oya sahip olmadığı bir ortamda, zıtlaşma yüzünden gruplar arasında matematiksel, siyasi veya başka temelli koalisyon birleşmeleri imkansız hale geldi.
Siyasi ruletten kabine değil, erken seçim çıktı
Anayasaya göre Cumhurbaşkanı Radev, yeni bir kabinenin kurulması amacıyla parlamentoda sırasıyla önce en büyük iki partiye, ardından üçüncü bir partiye görev vermek suretiyle yürütülen prosedür, ülkede “siyasi rulet” olarak adlandırılıyor.
Ancak 45. Parlamentoda dönen ruletten bu kez yeni kabine değil, erken seçim çıktı.
İlk hükümet kurma görevi 240 kişilik parlamentoda 75 kişilik en büyük gruba sahip GERB partisine verildi.
GERB partisinin başbakan adayı olarak gösterdiği eski dışişleri bakanlarında Daniel Mitov, kabinesinin parlamentoda güvenoyu alması için ve en az 121 oy desteği sağlamak üzere diyalog arayışında kimsenin kendisini muhatap almadığını itiraf ederek görevi iade etti.
Seçimin hemen ardından Borisov’un “mafya ile ilişkili” olduğunu öne süren parlamentodaki diğer 5 parti, GERB ile her türlü görüşmeyi boykot etti. En çok oyu almış olmasına rağmen siyasette tamamen dışlanan Borisov ise siyasi rakiplerini demokrasi sürecini “sabote” etmekle suçladı.
16 Nisan’da kabinesinin istifasını sunan Borisov, “Bu ülkeyi yönetebilecek en yetenekli ve deneyimli politikacı benim. Aynı parlamentoyu oluşturacak yeni bir erken seçime 25 milyon avro para harcamak anlamsız.” dedi.
Bu arada Parlamentoda “seçimde halkın protesto oylarını” temsil ettiklerini iddia eden partiler, GERB partisinin tüm girişimlerine engel olmaya çalıştı.
Parlamentoda 3. büyük parti olan Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) de “komünist kökenli olduğu gerekçesiyle” GERB gibi boykot edildi.
İkinci ve üçüncü deneme de başarısızlıkla sonuçlandı
GERB partisinin başarısızlığı ardından hükümet kurma süreci devam etti. Radev, kabine kurma görevini 51 üyeli ikinci en büyük gruba sahip, siyasi deneyimi olmayan popülist şovmen Slavi Trifonov’un Böyle Bir Halk Var (İTN) partisine devretti. Ancak Trifonov, “hükümet için salt çoğunluğumuz yok” diyerek kabine kurmayı reddetti.
Cumhurbaşkanı Radev, kabine için son şansı 43 milletvekiline sahip Rusya yanlısı BSP’ye verdi.
Siyasette GERB partisi gibi yalnız kalan BSP’nin lideri Korneliya Ninova hükümet kurma görevini anında Radev’e iade etti.
Parlamentodaki kavgalar ve Borisov’a ağır suçlamalar
Bulgaristan’da 45. Parlamentonun, ülkenin yakın tarihinde “en kısa ömürlü” parlamento olacağı belirtiliyor.
Partiler arasındaki kutuplaşma ve kavga ortamında geçen oturumlar nedeniyle parlamento çalışmaları verimli olamadı.
Yasama çalışmaları zor ilerleyen ve sadece 9 oturum yapabilen 45. Parlamento seçim yasasında önemli bir değişiklik yapmayı başardı.
Borisov’un koalisyon hükümetine kilit destek veren ırkçı ve aşırı milliyetçi ortaklarının baskısı yüzünden Avrupa Birliği (AB) haricindeki ülkelerde sadece 35 seçim merkezi kurulmasını öngören yasal engel kaldırıldı.
Parlamento, seçim yasasında değişiklik yaparak Türkiye, ABD, Kanada ve İngiltere gibi ülkelerde yaşayan Bulgaristan vatandaşlarının oy kullanma özgürlüğünü engelleyen maddeyi iptal etti. Böylece aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ABD, İngiltere ve Kanada gibi Bulgar pasaportlu diasporanın kalabalık olduğu ülkelerde erken seçimde daha rahat oy kullanabilecek.
Bu arada Borisov’un iktidarı döneminde yolsuzlukları araştırmak üzere parlamentoda kurulan soruşturma komisyonunda, Borisov’un güç kaybetmesinden cesaret alan bazı iş adamları ifade vererek ona karşı ağır suçlamalarda bulundu.
Gözlemciler, geçen yılın ortasından bu yana basından ve parlamento denetiminden uzak duran Borisov’un yeni seçim kampanyasının, arka arkaya patlak veren skandallar yüzünden zor olacağını öne sürüyor.
Kamuoyu araştırmaları da 11 Temmuz’dan sonra oluşturulacak yeni parlamentonun, mevcudun bir benzeri olabileceğini gösteriyor.
AA
