73. Yılında “Birlik” Gazetesi

Aralık ayı Makedonya Türkleri için önemli dönemin olduğunu vurgulamıştım geçen yazımda. Biz Makedonya Türkleri Tito Yugoslavya’sında kabul edilen Anayasa haklarımızdan yararlanarak Dilimizi koruma ve hakkımız olanı kullanmaya başladık. Ülkemiz Makedonya dahilinde Türk dilinde eğitim yapan okulların boy vermesiyle, o dönemin mutluluğunu tabiki yaşıyanlar bilir. Ancak aynı 1944 yılının Aralık ayında bir mutluluk daha ,hayatımıza giriverdi. Evet 23 Aralık 1944 yılında birkaç aydın biraraya gelerek, ‘BİRLİK’ Gazetesinin basımına girişti…

Evet Türklere yeni bir mutluluktu yaşamlarına katılan. İlk defa Türkiye Cumhuriyeti dışında Türk Dilinde bir gazete doğuyordu. Makedonya Türklerini aynı zamanda Yugoslavya’nın birçok kentinde yaşayan Türklerin haber kaynağı olmuştu ‘BİRLİK’ gazetesi. Zor şartlar altında basına giren gazete etrafına o dönemin çok sayıda aydınlarını toplamıştı. Gazetenin başarılı olması için, Türk aydınlarının çoğu kollarını sıvamış gazeteye yardımlarını sunmak için hazır bulundular. Yardım derken, belirteyim ki, gazetenin basın masraflarını o dönemin devlet bütçesinden karşılanıyordu . Ancak gazetenin içerikliğinde yer alacak yazılar için aydınlar elinden geleni yapmaya çalışıyordu. Bu mutluluğu sadece ve sadece o dönemin gazete yazarları, etrafına toplanan eğitimci, resim çizerleri anlatabilir. Maalesef gazetenin ilk sayılarında yazılarıyla, düşünceleriyle yer alan aydınlar bugün aramızda yoklar, Onları rahmetle anıyorum. Onların gayretiyle ‘BİRLİK’ gazetesi ayakta durabilmiştir..

O dönemde, Makedonya’nın ücra köylerinde bile Türk dilinde eğitim başlamışken, ‘BİRLİK’ gazetesi genç öğretmenlere yardımcı ders kitap görevini de görmüştür…

Derken, kimler yoktu ki gazete dahilinde, Mustafa Karahasanlar, Şükrü Ramolar, Fahri Kayalar, Necati Zekariyalar, Celal Tunalar, Arif Agolar , İlhami Eminler, Vefki Hasanlar, Drita Karahasanlar ve de son Genel yayın yönetmenliğini Naser İdriz’in yaptığı gazete 6o yıl kadar, Makedonya Türklerine haber, bilgi, eğitim konusunda rehberliğini yapmayı başarmıştır…

Ayda bir, sonraları haftada bir yayınlanan gazeteye gerçekten de Makedonya ve Kosova Türk Halkından ilgi epey yoğundu. Hemen de her eve giren ‘BİRLİK’ gazetesi okullarda da öğrencilerin ilgisini toplamayı başarmıştı. Böyle olunca ‘BİRLİK’ gazete yönetimi okul öncesi çocuk ve öğrenciler için ‘TOMURCUK’ ve ‘SEVİNÇ’ dergilerinin de yayınlanması kararını alıyor ki, okullara, öğretmen ve öğrencilere yeni bir eğitim mutluluğu doğdu. Gerçekten de öğretmen, öğrenci ve hatta anne ve babalar da yeni çıkan bu iki dergiye hevesle sarıldılar. O dönemde ‘BİRLİK’, ‘SEVİNÇ’ ve ‘TOMURCUK’ birçok kişinin alfebesi de olduğunu söylesem umarım yanlış etmiyorum. Hemen de her Türk ailesinin evine giren gazete ve dergilerin yayınlanması öyle pek de kolay olmadı. Daha sonralara edebiyat-kültür yazılarını içeren ‘SESLER’ dergisi de gazete dahilinde yayınlanmaya başladı. Günümüzde varolan çağdaş teknik araç ve gereçlerinin olmadığı bir dönemde, matbaalarda kurşun harflerin dizilmesinin ne kadar da zor bir çalışma olduğunu bunu yaşayanlar bilir ki ben de 1975 yılında gazeteye geldiğimde halen bu zor şartlar altında çalışılıyordu. Gazetenin basına girdiği saatlerde nöbetçilik vardı. Her gazeteci ,gazetenin yeni sayısı hazırlıklarında nöbetçilik görevini yapmıştır. İnanın ki bu güçlükleri hiç hissetmeden severek işimizi yapıyorduk. Gazetemizin yaşaması ve onun yaşatılması için elimizden geleni yapmaya çalışıyorduk hep birlikte…

“BİRLİK” gazetesi ünlü şair ve yazar Necati Zekeriya döneminde haftada üç defa basından çıkma kararını almıştı. Varolan kadroyla tabiki böyle bir çalışma gözönünde bulundurulamazdı. Rahmetle andığım yazarımız Necati Zekeriya etrafına genç ve yetenekli yazar, şairleri toplamış, böylece yeniliklere hoş görülü olduğunu kanıtlamıştır. Bu dönemde merhum Fahri Ali şair, Hasan Mercan, Avni Engüllü,(yazar –şair), Suat Engüllü (yazar-şair) şairlerin eserleri gazeteye bir yenilik daha katmıştır. Böylece ‘BİRLİK’ gazetesi gençleri etrafına toplayan bir gazete evi olmayı başardı. Gazetenin tüm teknik işleri, gazete sayfaların çizimi, Enver Ahmet, ve Erdoğan Nezir’e aitti. Gazetemizin Dil düzenlemesini de Avni Abdullah yapıyordu. Harika Türkçesiyle Abdullah, Türkçenin güzelliğini hepimizin yazılarımıza yansıtmayı başarmıştı…

Gazete de dünya yazılarına yer verilen sayfaların sorumlu görevine Erol Hayrettin, çevirmenler, Salim Abdullah, Biba İsmail, Soraya Şahin getirildi. Dış siyaset sayfaları da Nejdet Topoyan  (rahmetle anıyorum) Cemal Süleyman, Remzi Canova ve Seyhan Kain’den sorulurdu. Gazetemizin iç siyaset sayfalarının sorumlusu Vefki Hasan, (sonraları Genel yayın yönetmen yardımcılığı görevine atandı) yerine Veli Ahmet getirildi, sayfada, Şerif Miftar(rahmetle anıyorum), Halise Hasan, Semahat Osman, Perihen Süleyman, Giler Selim iç siyaset yorumlarını yazılarıyla dile getirirlerdi. Kültür sayfaları ki bu sayfanın başına önce merhum Ali Kubur (sonraları genel yayın yönetmen yardımcı görevine atanıyor )Suzan Karahasan sayfa sorumlusu görevinde yer alıyor. Kültür sayfalarda, Bendeniz, Saadet Nebi, Leyla Selman, Erdoğan İsmail kültür olaylarını zamanında okurlarımıza iletmeye çalışıyorduk.. Bir de spor sayfamız vardı, Kerim Dalip sorumlu yazar yardımcısı da Naser İdriz idi. Bilgisayar dönemi olmadığından gazetemizin yazılarımızı sekreterler, Hamide Bekiri, Pakize Şaban ve de Remziye Şerifi’ye dikte ederdik. Gelin görün ki bu üç arkadaşımız bugünkü bilgisayarlardan daha üstün bir hızla çalışır yazılarımızın düzeltilmesini de yaparlardı.. Gazetemizin son aşaması, anlayacağınız yazıların düzeltilmesini Gülistan Dalip yapıyordu. Bir de fotografçımız Sadık Celaledin vardı, rahmetle anıyorum. Foto muhabirimiz Turan Mahmut, genç kardeşimiz Şenol Hayrettin’i de anmadan geçemiyorum. Gazetenin tirajıyla Türkan Ali ilgileniyordu. Genel yayın yönetmenimizin ve gazetemizde tüm çalışanların asistanlığını başta Fetka Ablamız, sonraları Aysel Selim, yapıyorlardı. Gazetemizin sayfalarından söz ederken haftada bir defa çıkan ‘ÇOCUK BAHÇESİ’çocuklara hitab eden ekimiz vardı. Burada Fahri Ali- yazar-resim çizimlerini, Mustafa Asim( her ikisini de rahmetle anıyorum), Yakup Hayro etkin çalışmalar sürdürüyorlardı. Hep birlikte mutlu bir aileydik. İşimizi severek yapmaya çalışıyorduk…

Ne yazık ki, mutluluğumuz uzun sürmedi. Gazetemiz 6o. Yaş gününü kutlama hevesindeyken bu hevesimiz kursağımızda kaldı. O dönemin iktidarı gazetemizin basından alınmasına kararını almıştı. Üzgündük. Hiçbirimizden de tek bir söz çıkmadı. Karşı gelmedik ya da karşı gelemedik mi!? Tek kelimeyle Makedonya Türk Halkı gazetenin basından alınmasıyla susturulmuştu…

Ne acı ki, Biz çalışanlardan karşı gelmemiz olmadığı gibi, gazetede sürekli yazıları yayınlanan, gazeteyle atbaşı giden Abilerimiz de bu konuda sus pus kaldılar…

Öylesine 6o. Yaş gününü kutlama arifesinde olan bir gazete susturulmuştu…Makedonya Türk Halkı basın konusunda öksüz kalmıştı. Gerçi, Radyo, Televizyon, Türkçe yayınları vardı, yayın yapıyorlardı, ancak gazete bir başka oluyor. Sabahları gazeteyle uyananlar artık yetim kalmıştı… Bugünlerde ‘BİRLİK’ Gazetesi kuruluşunun 73. Yıldönümünü kutlayacaktı. Bu mutluluk elimizden alındığı gibi de gazeteye ilk başta kimse sahip çıkmamıştı… Üç yıl öncesi Üsküp’e gittiğimde ‘KÖPRÜ’ dergisini ziyaret ettim. Arada bir yazı yazdığım dergide çalışanlarla özellikle de, harika yazı ve şiirleri yazan kızımız Leyla Şerif Emin’le görüşmekti amacım. Kendilerini ziyaret ettim, ‘KÖPRÜ’ dergisindeki yazılarımla ilgili sohbete başladık. Gerçekten de edebiyata düşkün, edebiyatı kendilerine bellemiş, Leyla Şerif Emin, Seyyid Emin, Mehmet Arif genç yazarlarla bir arada olmak, kendileriyle sohbet etmek gerçekten de özel bir duygu olsa gerek. Ancak ziyaretimin sonunda saydığım bu genç yazarların bana bir sürprizi vardı. Size kütüphanemizi gösterelim, Leyla Şerif Emin dedi, : Tabiki genç yazarların kütüphanelerini görmek ayrı bi mutluluktu. Kütüphaneye indik, bir de ne göreyim, bizim “BİRLİK” orada, – Bu ne ya dedim , -Siz gazetemizi buralara mı taşıdınız? , -Evet, Leyla Şerif Emin, dedi; – gittik “BİRLİK” gazetesinin ilk sayısından son sayısını buralara taşıdık, yakında gazetemizi hakettiği görüntüye getirmeyi çalışacağız, dedi. İnanın bu gençleri kutlamak azdır, onların böyle bir girişimlerini saygıyla Siz okurlarıma duyurmak borcumdur. Devlet enstitülerinde görevli olanlar ‘BİRLİK’ GAZETESİNE SAHİP ÇIKMAZKEN , İŞTE ADLARINI VERDİĞİM GENÇLER BU SORUMLU GÖREVLE üstlenmişler. Helal olsun SİZLERE… Böyle gençlerimiz varoldukça Makedonya’da TÜRKlerin sesi susturulamaz.- İYİ Kİ VARSINIZ GENÇLER-, SİZİNLE GURUR DUYUYORUZ…

Yazımın sonunda şunu belirtmek isterim ki, her yılın 23 Aralık gününde ‘BİRLİK’ gazetesi çalışanları bir araya gelip, gazetenin hala yüreğimizde yaşadığını belli ediyoruz. Sadece gazetemizdeki mutlu günlerimizi anmak yeterli değildir, keşke gazetemizi yeniden yaşatabilsek…