Kuzey Makedonya’da 15 Temmuz’da düzenlenen erken genel seçimler sonrasında, siyasi partiler tarafından yapılan itiraz ve kararlar sonrası 10. dönem milletvekilleri dün itibariyle resmen göreve başladı.
Yeni tip koronavirüs salgını dolayısıyla Sağlık Bakanlığı tarafından korunma tedbirleri kapsamında dün düzenlenen kurucu oturuma 120 milletvekilinden 117’si katılım sağladı.
Yeni meclis kadrosunun en genç milletvekili Alternativa-Arnavut İttifakı koalisyonu milletvekili Artina Kazimi olurken, en yaşlı vekiller ise SDSM koalisyonundan İliya Nikolovski ve VMRO DPMNE koalisyonundan Stoyan Milanov oldu.
Kurucu oturumda Görevlerin Doğrulanması Komisyonu kurulurken, yeni Meclis Başkanı ve yardımcıların seçimi uygun şartların oluşmasından sonra düzenlenecek oturumda gündeme alınacak.
Seçimlerden birinci parti çıkan Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) Genel Başkanı Zoran Zaev hükümet kurmak için görüşmelere başladıklarını, en kısa sürede hükümetin kurulacağını ve kamuoyunun tüm süreç hakkında bilgilendirileceğini söyledi.
Ana muhalefet partisi VMRO DPMNE Genel Başkanı Hristijan Mickoski de hükümeti kendilerinin kuracağını belirtti.
Kuzey Makedonya’da DSK’nın resmi sonuçlarına göre Makedon partisi Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) öncülüğündeki “Yapabiliriz İttifakı” 327 bin 329 oy alarak 46 milletvekili çıkardı. Bir diğer Makedon partisi İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya Ulusal Demokratik Birliği (VMRO-DPMNE) öncülüğündeki “Doğrul Makedonya İttifakı” da 315 bin 344 oy alarak Meclis’te 44 koltuk elde etti.
Ülkedeki en büyük Arnavut partisi konumundaki Demokratik Bütünleşme Birliği (BDİ) 104 bin 587 oy alarak 15 milletvekili, “Şimdi Zamanı” sloganıyla ittifak kuran “Arnavutlar için İttifak” ve “Alternativa” partileri arasındaki ittifak 81 bin 297 oy alarak 12 milletvekili, Sol (Levica) Partisi 37 bin 551 oy alarak 2 milletvekili, Arnavut Demokratik Partisi (PDSH) de 13 bin 891 oy alarak 1 milletvekili çıkardı.
На дневен ред на конститутивната седница беа четири точки, од кој само за првите две имаше расправа. Останатите точки кои предвидуваат избор на претседател на Собранието, негови заменици и членови и нивни заменици на Комисијата за прашања на изборите и именувањата, според претседателот на претходниот состав Талат Џафери, ќе се дискутираат тогаш кога ќе се создадат услови за тоа.
Според Деловникот на Собранието, на оваа конститутивна седница и претходеше формирање на Комисијата за верификација на мандатите. По предлог на претседателот во претходниот состав Талат Џафери, за претседател на оваа Комисија беше избрана пратеничката Јагода Шахпаска, а за членови пратениците Изет Меџити, Благица Ласоска, Соња Мираковска и Сафије Садики Шаини.
Верификациската комисија утврди дека предвремените избори за пратеници се спроведени согласно со Решението за распишување на предвремени избори за пратеници во Собранието од 16 февруари 2020 година и Решението за изменување и дополнување на Решението за распишување на предвремeни избори за пратеници од 15 јуни 2020 година.
– Предвремените избори за пратеници во Собранието на Република Македонија, одржани на 15 јули 2020 година, ги спроведоа Државната изборна комисија, општинските изборни комисии и избирачките одбори. Врз основа на записниците од општинските изборни комисии и записниците од избирачките одбори Државната изборна комисија ги утврди конечните резултати, рече Шахпаска.
На изборите кои се одржаа на 15 јули коалицијата „Можеме“ предводена од СДСМ освои 46 пратеници, коалицијата „За обнова на Македонија“ на ВМРО-ДПМНЕ – 44, ДУИ – 15, коалицијата на Алијанса на Албанците и Алтернатива – 12, Левица – два и ДПА – еден мандат.
Во новиот парламентарен состав, мандати освоија 43 жени и 77 мажи.
Со одржувањето на конститутивната седница течат роковите за формирање на влада. Во Уставот е предвидено претседателот на државата во рок од десет дена од конституирањето на Собранието да го довери мандатот за состав на Владата на кандидат на партијата, односно партиите што имаат мнозинство во Парламентот. Мандатарот во рок од 20 дена од денот на доверувањето на мандатот, на Собранието му поднесува програма и го предлага составот на Владата. Владата, на предлог на мандатарот и врз основа на програмата, ја избира Собранието со мнозинство гласови од вкупниот број пратеници.
Претседателот Стево Пендаровски веќе најави дека планира да одржи консултации со политичките партии по конституирањето на Парламентот, по што, согласно уставните одредби, ќе го додели мандатот за формирање нова влада на партијата која ќе обезбед мнозинство во Собранието.
Поради пандемијата, вчерашната конститутивна седница се одржа под посебни здравствени околности. На присутните во Собранието при влезот во зградата им беше мерена телесна температура, а на сите влезови беа поставени средства за дезинфекција.
Бидејќи станува збор за вондредни околности и е неопходно одржување на задолжителна физичка дистанца меѓу пратениците, конститутивната седница се одржа во Големата сала на Собранието, односно во салата позната во јавноста како Голема купола. Меѓу пратениците се почитуваше физичката дистанца и истите носеа заштитна опрема.
Гласањето на седницата ќе одвиваше рачно (со картончиња), а од седницата имаше директен пренос на Собранискиот канал на Националниот радидифузен сервис МРТ.