Bosna Savaşı’nda (1992-1995) zor koşullarda kazılan Umut Tüneli, 25 yıl önce Boşnaklar için savaşta çok önemli rol oynadı.
Savaşın gidişatını değiştirmede önemli rol oynayan, 800 metre uzunluğundaki Umut Tüneli’nin 25 yıl önce faaliyete geçirilmesi ve tünelin öneminin hatırlanması dolayısıyla yapılan törene çok sayıda Saraybosnalı katıldı.
Bosna Hersek Milli Marşı’nın okunmasıyla başlayan törende, savaşta şehit olanlar için dua edildi. Katılımcılar, bugün müze olarak kullanılan tüneli dolaşarak savaş döneminden kalan fotoğrafların yer aldığı sergiyi ziyaret etti.
Bosna Hersek Federasyonu eski Başbakanı Nedzad Brankovic, tören öncesi yaptığı açıklamada, merhum Aliya İzetbegovic’in tünelin yapımı konusunda önemli bir rol oynadığını belirterek, büyük bir çaba ve çalışma ile tünelin yapımının savaşın zorlu günlerinde tamamlandığını dile getirdi.
“Kelle koltukta toprağın beş metre altını kazmak biraz delilik istiyordu”
Tünel sayesinde askeri teçhizatlara ve insanlar için gerekli malzemelere ulaşım sağlandığını kaydeden Brakkovic, Umut Tüneli’nin savaşın seyrini değiştirdiğini ve Boşnaklar için tarihi bir rol oynadığını ifade etti.
Umut Tüneli’nin kazı çalışmalarında yer alan Nazif Mahmutovic de tünel yapımının çok zorlu şartlarda gerçekleştiğini dile getirerek, “200 tane havan topunun düştüğü yerde gönüllü çalışacak adam bulmak çok zordu. Zaten kelle koltukta toprağın beş metre altını kazmak biraz delilik istiyordu.” diye konuştu.
Mahmutovic, tünelin iki tarafının birleşmesiyle her şeyin değiştiğini ifade ederek, bu andan sonra hiçbir şeyin aynı kalmadığını, asker ve sivillerin dış dünyaya bağlantısını bu tünel ile gerçekleştirdiğini sözlerine ekledi.
Umut Tüneli
Bosna Savaşı’nda Saraybosna’nın kuşatma altında tutulduğu sırada, Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzetbegovic ve arkadaşlarının kararıyla Birleşmiş Milletler (BM) kontrölündeki Uluslararası Saraybosna Havalimanı’na ulaşımı sağlayacak bir tünelin yapılması kararı alındı.
Kararın ardından yapılan araştırmaların ışığında Boşnakların elinde bulunan İgman Dağı yakınlarındaki Butmir bölgesinde Kolar ailesine ait evin altından tünel inşa edilmeye başlandı.
Sırp mevzileri arasında, uluslararası havaalanının altından özgür dünyaya açılan, 800 metre uzunluğunda, 1 metre genişliğinde ve 160 santimetre yüksekliğindeki tünel, 4 ay 4 gün süren yoğun çalışmalar sonucu 25 yıl önce, 30 Temmuz 1993 tarihinde faaliyete girdi.
Tahta bloklarla ve tomruklarla desteklenen, zeminine de ray döşenen tünelin tamamlanmasıyla Saraybosna’nın dünyayla bağlantısı sağlandı ve gelen birçok gıda malzemesi bu tünel sayesinde kuşatma altındaki Boşnaklara ulaştırıldı.
AA
