Vasko Eftov’a Cevap

27 Mayıs 2018 Pazar akşamı saat 21.45’te Alfa Tv’de yayınlanan ve Vasko Eftov’un sunduğu “Merkezde” (Vo Centar) isimli Makedonya’nın siyasi meselelerinin tartışıldığı programa konuk olan Arnavutların eski siyasetçisi Alaydin Demiri ile Makedonya ve Yunanistan arasındaki isim sorunu hakkında münakaşa ederken, program sunucusu karşısındaki konuğa Makedonya’daki Arnavutların “İlinden” ismini kabul etmediklerini fakat 2 Ağustos 1903 tarihinde vuku bulan İlinden Ayaklanmasından sonra kurulan “10 günlük” Kruşevo Cumhuriyeti Hükümeti’nde  Arnavutların da yer aldığını vurguladı. Dolayısıyla Makedonya Devleti için mühim olan her hususta Arnavutların da yer aldığını belirterek Makedonya Devleti’nin temeli niteliğinde olan ASNOM Birinci Oturumu’ndan örnek vererek 2 Ağustos 1944 tarihli Aziz Prohor Pçinski Manastırı’nda düzenlenen oturumda Arnavut delegelerin de var olduğunu kanıtlamak amacıyla 4 delegenin ismini telafuz etmiştir. Delegelerin isimleri şu şekildedir: Kamber Asan, Kemal Agoli, Kemal Seyfullah ve Nafi Süleyman. İsimlerini telafuz ettiği bu delegelerin sadece ikisi, Kemal Agoli ile Nafi Süleyman Arnavut kökenlidir. Diğer ikisi ise , Kamber Asan ile Kemal Seyfullah Türk menşeili delegelerdir. Dolayısıyla Vasko Eftov’un ASNOM Oturumuna katılan Arnavut  delegeler hakkında verdiği bilgiler külliyen yanlış ve asılsızdır.

Gelelim ASNOM  Oturumu’na Katılan Türk menşeili delegelere; Kemal Seyfullah Üsküp doğumludur. 1941 yılında İkinci Dünya Savaşı’nın başlaması ile birlikte Hitler’in emri ile Vardar Makedonyası Bulgarlar tarafından işgal altına alınmıştır. İşgalin ilk günlerinden itibaren Komünist Partisi yetkilileri ile birlikte Kemal Seyfullah da işgalcilere karşı etkin bir şekilde mücadele etmiştir. Üsküp’te istilaya ilk başkaldıran Türklerden biridir. Üsküp’te düzenlenen Nisan 1941 tarihinde “İstilaya Hayır” mitingine katılmış daha sonra Partizanlara gönüllü olarak girip silahlı mücadeleye dâhil olmuştur. Bir taraftan Bulgarlara karşı harp ederken diğer taraftan başta Üsküp ve Makedonya’nın Doğu taraflarında yaşayan Türk ahalisini savaşa katılmaları yönünde çağrıda bulunmuştur. Doğu Makedonya’da Türk ahalisinin çoğunlukta olduğu bölgelere Partizanlarla beraber ziyarete gidip Türkleri, Halk Kurtuluş Savaşı’na dahil olmaları yönünde propaganda yürütmüştür. Bunun en somut örneği ise 29 Ağustos 1944 tarihinde Blatec’te Türk ahalisi karşısında kürsüye çıkan Kemal Seyfullah, kürsüden Türk ahalisine Türkçe hitap ederek, Türklerin Halk Kurtuluş Savaşı’na kitlesel bir şekilde katılmaları gerektiğini, ülkenin özgürlüğe kavuştuğunda Makedonya Türklerinin tüm haklara sahip olacağını vurgulamıştır. Makedonya düşman işgalinden kurtarılıp özgürlüğüne kavuştuğunda Kemal Seyfullah, yüksek devlet makamlarında görev almıştır. 1951-1954 yılları arasında Üsküp Belediye Başkanı olmuştur.

Kamber Asan ise;  ASNOM resmi evraklarında Kamber Asan olarak geçer fakat Rade Gogov’un 1992 yılında kaleme aldığı “Halk Kurtuluş Savaşı’nda Türkler” kitabında Kamber Dılgaçov olarak geçer. Bu delege hakkında ise hem ASNOM belgeleri hem de Rade Gogov’un eserinde doğum yeri Aşağı Disan (Долни Дисан) olarak geçer. Soy isminden maada isim ile doğum yeri bilgileri aynıdır. Aşağı Disan Köyü, Negotino şehrinin 5 km güneyinde bulunmaktadır. Bu köyde Türk ile Makedonlar birlikte yaşıyorlarmış. Köyün Türk ahalisi Partizanlarla birleşerek Bulgarlara karşı direniş göstermişlerdir. 1944 yılının Ocak ayında Aşağı Disan Köyü’nde, Halk Kurtuluş Heyeti kuruldu. Kamber Asan heyetin başkanı seçilmiştir. Daha sonra Kamber Asan ASNOM Delegesi seçilmiştir.

Makedonya Türkleri 1941-1944 yılları arasında Bulgar istilacılara karşı gerçekleştirilen her türlü faaliyete katılıp Halk Kurtuluş Ordusuna kitlesel bir şekilde katılıp işgal altındaki Makedonya’nın her mıntıkasında savaşıp Makedonya’nın özgürlüğü adına şehit olmuşlardır.

Makedonya Türk kadınları da her surette devletin bağımsız ve özgürlüğü için ellerinden gelen her türlü fedakarlığı yapmışlardır. Makedonya’nın kurtarılmasından sonra Yugoslavya’nın da tamamen kurtarılması adına Partizan Birlikleri’ndeki Türk menşeili askerler başta Yugoslavya’nın Voyvodina bölgesindeki Srem Cephesi ve Slovenya ile İtalya sınırında bulunan Trieste Cephesi’ndeki savaşlara yüzlerce Türk savaşçı  katılıp Yugoslavya’nın özgürlüğü adına savaşıp şehit olmuşlardır. Makedonya Türkleri Vatandaşı oldukları Makedonya Cumhuriyeti’nin en zor anlarında devletin yanında bulunarak ülkenin asli unsuru olduklarını ve verdikleri mücadele ve döktükleri kan ile ispatlamışlardır.

Zikrettiğim malumatlar 1941 – 1944 yılları arasında Makedonya Türklerinin ister savaş cephelerinde, ister Halk Kurtuluş yönetimlerinde, ister Birinci ASNOM Oturumu’nda var olduklarını dolayısıyla Makedonya Türkleri her daim yaşadığı devletin menfaatlerinden yana tavır takınarak günümüz Makedonya Devleti’nin güvenilir bir toplumu olduklarını göstermişlerdir.

Belgelere dayanarak yazdığım bu değerli bilgileri Makedonya sınırları içerisinde yaşayan Türk toplumunun unutmaması gerektiği kanaatindeyim çünkü bazı hususlar unutulmadığı sürece değerlidir.