Kosova’nın “Mısırlıları” kimliklerini korumaya çalışıyor

Ülkedeki Mısır kökenli vatandaşlar, bugün az sayıda olmalarına rağmen yaşamlarını sürdürmeye devam ediyor

Birçok kez Romanlarla karıştırılan “Mısırlılar”, tanınmaları için ilk girişimlerini eski Yugoslavya döneminde gerçekleştirerek karmaşalara engel olmayı ve kimliklerini korumayı amaçladı.

Yıllar boyunca kendilerini sivil toplum kuruluşları (STK), siyasi partiler ve çeşitli girişimlerle tanıtmaya çalışan Mısırlılar bugün de ayakta kalma çabası gösteriyor.

Kosova’nın nüfusunun yaklaşık 12 binini oluşturan Mısırlıların ana problemlerini bir yandan siyasi temsiliyetlerini artırmak diğer yandan ise ekonomi, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçları oluşturuyor.

Bağımsızlığını 17 Şubat 2008’de ilan eden Kosova’nın bayrağının 6 yıldızından biriyle de temsil edilen Mısır kökenliler, İslam dinine mensup ve Arnavutça konuşuyor.

Ülkede Roman ve Aşkali toplumlarıyla “RAE” kısaltması şeklinde bilinen Mısırlılar, geçmişten devralınan sorunlarla mücadele etmeye devam ediyor.

Kuzey Makedonya’nın güneybatısındaki Ohri kentinde 24 Haziran 1990’da, Mısırlıların nüfus sayımına dahil edilmesi için ciddi çalışmalar yürütmek üzere bir kuruluş oluşturulmuştu. Bu yüzden bu tarih, Kosova’daki Mısırlıların milli günü olarak kutlanıyor.

“Mısır toplumu nesiller boyunca yalnız yaşadı”

Kosova’da “24 Haziran Mısırlılar Günü” kutlamaları kapsamında Arnavutluk’tan ülkeye gelen tarihçi Luan Dino, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Dino, Balkanlara milattan önce ve sonra yerleşen Mısırlıların yalnız yaşadığını söyledi. Mısırlıların bu topraklarda tarih boyunca “demircilik” mesleğiyle başarılı zanaatkarlar olarak bilindiğini anlatan Dino, “Kadim bir kültüre sahip bu toplum, sakin ve çalışkan olmuştur. Hiçbir zaman küçümsenmek ve aşağılanmak istememişlerdir. Nesiller boyunca yalnız ve kendi kabuğunda yaşamıştır.” ifadelerini kullandı.

Mısırlıların, Kosova Meclisindeki sesi

Kosova Meclisinde milletvekilliği yapan Veton Berisha da Kosova’da azınlıklara “kıskanılacak derecede” yasal haklar tanıyan zemin oluşturulduğunu ancak bunun pratikte böyle uygulanmadığını belirtti.

Topluluğun yüzde 70’inin diasporada yaşadığına dikkati çeken Berisha, Meclis’te azınlıkların milletvekiliyle temsil edilebilmesinin kendileri adına iyi bir gelişme olduğunu kaydetti.

“Balkan halkları” olarak Mısırlılar

Öte yandan, Avrupa Komisyonu İrtibat Bürosunca finanse edilen ve Avrupa Konseyi tarafından uygulanan bir raporda, Balkanlarda yaşayan Mısırlıların kimlik, etno-kültür ve tarih konusunun aydınlatılması, çözülmesi en zor bilimsel sorunlardan biri olarak nitelendiriliyor.

Eski çağlardan itibaren yaşanan gelişmeleri derleyen rapora göre, bu toplum Osmanlı döneminde “Kıptiler” olarak biliniyor.

Raporda, Mısırlıların Balkan topraklarına nasıl geldiklerine değinilerek, Mısır Firavunu İkinci Ramses’in döneminde demir elde etmek için savaştıklarına, bu şekilde Akdeniz, Anadolu ve Balkanlara genişleyebildiklerine işaret ediliyor.

Bulundukları yerlerdeki çevreden etkilenerek o bölgenin dillerini konuştukları, bu yüzden Mısırlıların birbirileriyle aralarında fark bulunduğu belirtilen raporda, ten renkleri nedeniyle birçok kez Romanlarla karıştırıldıklarına da dikkat çekildi.

Kimliklerinin tanınması için Arnavutluk’ta 1945’te, Bulgaristan’da 1955 ve Kosova’da 1961’de girişimlerde bulunulduğu belirtilirken ancak ciddi bir organizasyon ve tepkinin meydana gelmediği kaydediliyor.

 

AA