Başkent Sofya ve ülkenin geri kalan kısmı arasındaki ayırma çizgileri, “Sofya, Bulgaristan değil” şeklindeki yaygın ifade ile açıklanabilir. Aradaki fark, seçim sonuçlarında da, ortalama işçi ücretlerinde de görülüyor.
Bulgaristan Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün (NSI) verilerine göre, bu yılın üçüncü çeyreğinde Sofya’da ortalama işçi maaşı 1 704 leva iken ülkenin geri kalan kısmında 1 266 leva idi.
Ve dahası Bulgaristan’ın nüfusu rekor bir hızla eriyor. Nüfus, 2002 itibariyle 7 845 841 kişi iken 2018 itibariyle 7 000 039 kişiye düştü. Aynı zamanda Sofya’nın nüfusu 2002’de 1 187 786’dan geçen yıl 1 326 774 kişiye yükselmiştir. Bu, nüfusun yaklaşık % 19’unun Sofya’da yaşadığı anlamına geliyor. “Şehirler ve Cinsiyete Göre Nüfus” başlıklı nüfus cetveline göre , geçtiğimiz yılın sonunda Bulgaristan şehirlerinde 5 159129 kişi yaşıyordu. Bu sayı, söz konusu yılın 31 Aralık tarihi itibariyle ülkede kalıcı olarak yaşayan (mevcut adresi olan) ve bir yıldan daha uzun bir süre yurt dışında bulunmamış kişileri içerir. Bu rakam, başka ülkeye göç etmemiş kentsel nüfusu doğru bir şekilde yansıtıyor olması gerekir. Bundan yola çıkarak Bulgaristan’ın kentsel nüfusunun yaklaşık % 26’sının başkentte yaşadığı anlaşılmaktadır.
Bununla birlikte istatistikler başkentte yaşayan kişilerin gerçek sayısını yansıtmamaktadır, çünkü nüfus kayıt sistemi nedeniyle daimi adres kaydı yaptırmak zordur ve tüm belgelerin değiştirilmesini gerektirir. Sofya’da kalıcı olarak yaşamayan öğrenci, üniversiteli ve geçici işçi sayısı yüksektir. Veriler, ülkeden göç edenlerin sayısını da yansıtmıyor, çünkü onlar yetkililere ülkeyi terk ettiklerini bildirmek zorunda değiller.
Ancak Bulgaristan’daki iç göç sadece Sofya’ya doğru değil. İnsanlar köyden şehre, sonra daha büyük bir şehre, başkente ve son olarak da yurt dışına taşınırlar. Ancak bazen Sofya sakinleri de başka şehirlere taşınırlar. Geçen yıl başkentten ayrılan nüfus 18 450 kişi iken başkente yerleşen nüfus 23 613 kişidir. Bu Sofya sakinlerinin çoğu-1 013 kişi, Filibe’de yaşamayı seçti. Geçen yıl Filibe, Sofya dışındaki nüfusunu 2 318 kişi artıran birkaç şehirden biri, yani oraya yerleşen kişilerin sayısı başka yere taşınanlardan daha fazladır. Filibe’yi nüfusunu 2 321 kişi artıran Kırcaali ili izledi, ancak bu sayı ildeki tüm ilçeleri kapsıyor. Geçen yıl nüfusunu artıran diğer şehirler 1 058 kişi ile Varna, 706 kişi ile Şumnu ve 531 kişi ile Burgaz’dır. Diğer uçta nüfusu 1200’den fazla kişi azalmış Sliven (İslimye), Plevne ve Vratsa (İvraca) şehirleri bulunuyor.
Nüfusunu artıran Bulgaristan şehirlerinin iki ortak özelliği var: yatırım girişleri ve istihdam yaratma. Filibe’de en büyük yerleşim mıntıkası Trakya Ekonomik Bölgesi, Şumnu’daki sanayi bölgesinde de yeni üretim tesisleri açılıyor ve Kırcaali bölgesinde, başlıca otomobil parçaları üretimi yapanlar olmak üzere yeni fabrikalar dışında Krumovgrad (Koşukavak) yakınındaki Adatepe Maden Ocağı’nda çalışanlara da yüksek maaşlar ödeniyor.
Ancak yatırımlar ülke çapında eşit olarak dağılmamıştır. 2017 yılı sonu itibariyle yabancı yatırımlar 24 milyar levadan fazladır ve bunların yarısından fazlası Sofya’ya yönlendirilmiştir. Başkent aynı zamanda eğitim ve sağlık hizmetleri alanlarında da lider konumundadır.
Avrupa Birliği (AB) fonları tarafından sağlanan hibe kaynakları da orantılı olarak dağıtılmamaktadır. Başbakan Boyko Borisov, çoğu zaman altyapı ihtiyacından bahseder, ancak bu kaynaklardan en büyük payı yine Sofya alır. AB programları kapsamında finanse edilen en başarılı projelerin en açık örneği olan Sofya metrosu projesine bir göz atalım. Bu proje, yalnıza mevcut 2014-2020 program dönemi için Ulaşım ve Ulaşım Altyapısı Operasyonel Programı kapsamında sağlanan kaynakların yaklaşık dörtte birini alacak. Programın toplam bütçesi 4,42 milyar avronun üzerinde olup 1 milyar levalık miktarı metro projesine harcanacak.
Kırcaalihaber
