Antalya Diplomasi Forumu’nda (ADF) bir araya gelen dünya liderleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ve diğer küresel sorunların çözümünde iş birliği ve dayanışmanın önemine vurgu yaptı.
Anadolu Ajansının (AA) “Global İletişim Ortağı” olduğu forum kapsamında düzenlenen ve gazeteci Ali Aslan’ın yönettiği “Küresel Yönetişim: Küresel Çözümler İçin Yeni Yaklaşımlar” konulu panele Haiti Cumhurbaşkanı Jovenel Moise, Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Kenyatta, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Dr. Abdullah Abdullah, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkan Yardımcısı, Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Fontelles ve İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) Genel Sekreteri Mathias Cormann konuşmacı olarak katıldı.dü
Kenya Cumhurbaşkanı Kenyatta, Kovid-19’un tüm dünyaya önemli dersler verdiğini vurgulayarak, “Kovid-19, herkes salgını yenmeden kimsenin tek başına galip çıkamayacağı gerçeğini bize ve uluslararası kuruluşlara gösterdi.” dedi.
Bu süreçte hiçbir ülkenin tek başına salgını alt edemediğinin altını çizen Kenyatta, “Zaman birbirimize parmak sallama zamanı değildir. Devlet yönetim sistemlerinin küresel anlamda eşit ve adil bir şekilde işlemediği gerçeğini kabul etmeliyiz. Mevcut zorlukların üstesinden ancak yönetimlerimizi daha demokratik hale getirerek gelebiliriz.” ifadelerini kullandı.
Haiti Cumhurbaşkanı Jovenel Moise de Kovid-19 ile mücadele kapsamında birlik ve dayanışmaya dikkati çekerek, “Günümüz dünyasının değiştiğini ve dünyanın küresel bir kasaba haline dönüştüğünü görüyoruz. Bu bağlamda geleceği şekillendirmek için geçmişi de dikkate almak durumundayız.” değerlendirmesinde bulundu.
Modern Marshall Planlarına ihtiyacımız var
İkinci Dünya Savaşı sonrası yürürlüğe giren Marshall Planı’na atıfta bulunan Moise, “Kovid-19 döneminde yeni bir yol ayrımındayız ve modern Marshall Planlarına ihtiyacımız var.” şeklinde konuştu.
Moise, dünyanın ekonomik yeniliklerin devreye koyulması gereken bir dönemden geçtiğini hatırlatarak, “Tüm dünya liderleri birbirinin gözünün içine yeniden bakmalıdır. Kovid-19’a karşı ne yapılacaksa hep birlikte yapılmalıdır.” ifadelerini kullandı.
Kovid-19’un küresel çapta istihdam sorunu yarattığını vurgulayan Moise, özellikle gençleri işsizlikten kurtarabilmek için iyi eğitim fırsatları sunulması gerektiğini kaydetti.
Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani konuşmasında, dünyanın Kovid-19’un ardından eskisi gibi olmayacağını, ötekileştirilmiş ve dar gelirli grupların durumunun bu dönemde daha da kötüye gittiğini savundu.
Kovid-19 salgınının küresel etkileri ve çözüm yollarını ele alan Cumhurbaşkanı Osmani, “Salgın döneminde küresel ticaretin çöküşü, bizlere küreselleşme kavramının işlemediği gerçeğini gösterdi.” dedi.
“Cumhurbaşkanı Erdoğan bize çok yardımcı oldu”
Osmani, dünyada Kovid-19 aşısı dağıtımının da eşit bir şekilde yapılamadığına dikkati çekerek, “Bu konuda birbirimizi daha iyi anlamalı ve birbirimize saygı duymalıyız. Örneğin biz salgının başlangıcında tıbbi malzeme sıkıntısı çektiğimizde Türkiye, ABD ve bazı Avrupa ülkeleri bize çok yardımcı oldu. Özellikle Türkiye Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan’dan bir uçak tıbbi malzeme talebinde bulunduk, o bize iki uçak yardım yolladı.” şeklinde konuştu.
Dünyanın salgının dışında diğer küresel sorunlara da aynı ciddiyetle yaklaşması gerektiğini belirten Osmani, “‘Herkes güvende olmadan hiç kimse güvende olamaz’ sloganı sadece salgında değil, iklim değişikliği, çevre kirliliği ve terör gibi diğer küresel sorunlarda da geçerli olmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Borrell de bu zorlu dönemde dünya ülkelerinin beklenen dayanışma ve iş birliğini sergileyemediğini öne sürdü ve “Tecrübe ettiğimiz üzere bu dönemde iş birliğinden çok rekabete şahitlik ettik. Önce kimin iyi kimin kötü olduğuna dair söylemler savaşları, daha sonra da aşı konusunda rekabet yaşandı.” dedi.
Kovid-19 aşılarının eşit dağıtılamamasına ilişkin Fontelles, “Biz Avrupa olarak COVAX programına fon yardımında bulunduk, fakat bu dağıtımın nasıl yapılacağına dair bir tasarrufumuz olmadı. O konu, Dünya Sağlık Örgütünü ilgilendiren bir şey. Aşı dağıtımındaki sorunlara ilişkin kimin sorumlu olduğunu bilmemiz gerekiyor.” ifadelerini paylaştı.
Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Dr. Abdullah, dünyanın bu salgına hazırlıksız yakalandığını ve bu nedenle küresel iş birliğinin önemini herkesin idrak ettiğini vurguladı.
Dr. Abdullah, Kovid-19’un Afganistan’daki etkilerine ilişkin, “Ülkedeki iç savaşların halihazırda sürmekte olduğu Afganistan’da Kovid-19, mevcut zorluklarımıza bir yenisini daha ekledi. Şu an üçüncü dalga salgınla mücadele etmeye çalışıyoruz. Çok şükür bölge ülkelerinden Hindistan başta olmak üzere Çin ve ABD’den aldığımız tıbbi destekler bize yardımcı oldu.” şeklinde konuştu.
Salgınla küresel anlamda etkili mücadele için uluslararası kuruluşların önceliklerini gözden geçirmesi gerektiğini vurgulayan Abdullah, “Liderlik ve iş birliğinin bu konuda çok önemli bir rolü var. Daha fazla kaynakları ve fırsatı olan ülkelerin geriye dönüp bakarak bu alanda neler yapabileceklerini düşünmesi lazım.” dedi.
Dünyayı daha iyi hale getirmek için birlikte çalışmalıyız
OECD Genel Sekreteri Cormann da Kovid-19’un dünya ekonomilerine olumsuz etkilerinin kırılmasına ve küresel ekonomik toparlanmaya nasıl gidileceğine dair değerlendirmelerde bulundu.
Salgın nedeniyle birçok ülkenin milli gelirinin azalması ve bazı ülkelere Kovid-19 aşısının yeterli miktarda ulaşamamasının en öncelikli risk olduğuna dikkati çeken Cormann, “OECD olarak öncelikli hedefimiz dünya toplumlarının refah seviyelerini geri kazanmasını sağlamaktır. Bunun dışında aşının eşit ve yeterli dağıtımı da önemlidir. Zira virüsün yeni varyantları yayılırsa mevcut aşılar işe yaramayabilir.” dedi.
Cormann, geleceğe yönelik iyimser olduğunu belirterek, “Geçen yıl bizim için çok yıkıcı oldu. Salgın ve virüs dünyada yıkıcı etkiye sahip oldu. Ama insanların yeni şeyleri icat etme yeteneği aşıyı ortaya çıkardı. Birlik içinde çalışmak zorunda kaldık. İnsan yeteneğini kullanarak gelecek diğer zorluklarla da baş edebiliriz. Dünyayı daha iyi bir hale getirmek için birlikte çalışmalıyız.” ifadelerini kullandı.
AA
