Akhisarlı Ulu Derviş “Ayvaz Dede”

Şairin; “Düş yola fark eyleme pa vü ser’i… ” Mısraının sırrına erenler düşerler bu yola! Zira, bu yol kalpten kalbe akıp giden gizli bir yoldur. Bu yolun sırrına ermek hiç te kolay değildir.

Hani; ” Önce yoldaş sonra yol ” diyenler… Gül’den düşmüş bir Hisar’ı ( Akhisar ) ak kılan o sır ne ise, uzaklarda fakat sınırları gönül ile belirlenmiş uzak diyarlarda ki şehri de “Ak” kılan o idi… Bir gün Bosna’nın Batısında ki “Prusac” şehrinin ismi “Prusac” yerine bundan böyle “Akhisar” kullanılacağı açıklanır. Bu ismin Türklerin dilinde “Beyaz Şehir” anlamına geldiğini öğrendiler. İşte böyle bir yoldur bu.

Gönül sırrına ermişlerin yolu… Alperenlerin, Gazi Dervişlerin,  Sarı Saltukların, Gazi Babaların, Harabati Baba ve Ayvaz Dedelerin yolu… Türkiye’den Rumeli’ye, Manisa (Saruhan) -Akhisar’dan Bosna’ya.

Bütün şehirler gibi bembeyaz Akhisar ve Prusac. Fatih Sultan Mehmed Han’ın 1463 yılında çıktığı Bosna Seferinde, komutanlarından İskender Paşa ve askerleri   “Prusac” önlerine gelirler. “Prusac Kalesi” komutanı olan “Dük Tvrko Bobaniç” hiç bir direniş göstermeden Kaleyi ve Şehri teslim eder.

İskender Paşa ve askerleri şehre girerler ve ilk iş olarak Kalenin Burcunda dalgalanan Özgür Bosna’yı temsil eden “Beyaz Zambak”lı Bayrağın yerine, Hilalli Yeşil Bayrağı göndere çekerler. “Prusac” Şehri artık Türk toprağıydı. Bir gün “Prusac”a giysi ve yaşantılarından dolayı ne askere ne tüccara ve ne de Sultan’ın hizmetkârlarına benzemeyen sarıklı, fakat bellerinde kılıç kuşanmış bir gurup Derviş gelirler.

İşte bu Dervişlerin en ünlüsü “Ulu Derviş” olan bir muhterem zat vardı ki … Tüm “Prusac”ın Müslüman olmasına vesile olacak olan Manisa ( Saruhan )’ın Akhisar Kasabasından kalkıp buralara gelen ” Ayvaz Dede”… Günlerden bir gün “Prusac”ın suyu kesilir. Şehir halkı doğruca “Ayvaz Dede”ye gelirler.

“Derviş efendi sen bizim için senin Allah’ına dua et te kaybolan suyumuz geri gelsin. Aksi halde susuzluktan hepimiz tüm şehir telef olacağız..!” Derler.

“Ayvaz Dede” o günün gecesi yatsı namazını müteakip uykuya yatar. Gece uykusunda öyle bir rüya görür ki..! Rüyasında “Kur’an-ı Kerim” okurken, yanına yeşil giysili bir adam yaklaşır ve; “Allah sana yürekten dilediğine yardımcı olacak. Yeni Hilali gördüğün Cuma günü oruç tut ve kırk gün boyunca da Allah’a dua edebileceğin temiz ve yüksek bir yerde Sabah Namazlarını kıl..!” diye seslenir.

“Ayvaz Dede” tüm dediklerini yapar ve kırkıncı gün Sabah Namazını kılmak için seccadesini yere serer ve Namazını kılar. Son secde dev kendinden geçer ve öyle bir uykuya dalar ki, iki Koç’un sertçe tokuştuklarını görür rüyasında. Secde de uyanan “Dede” etrafına bakınır. Etraftaki ağaçların söküldüklerini ve dağın kaydığını gören “Ayvaz Dede” ; “Allah’ım… Yüce Rabbim… Sana şükürler olsun. Sen ki her şeye kadirsin” der ve dağın olduğu kısımda havaya kalkan toz yığınını ve dumanı görür. Dua ederek dağa çıkan “Ayvaz Dede” , bir süre sonra gördüklerine inanamadı.

Şehrin suyunu kesen kocaman kayanın tam ortasında bir çatlak vardı. Derenin suyu o çatlaktan “Prusac”a doğru akıyordu. Suya kavuşan “Prusac” halkı “Ayvaz Dede”nin bu Kerametini gözleriyle görürler ve onun “Evliya” olduğuna inanırlar. “Prusac”ın Hıristiyanlığın Bogomili Mezhebine inanan Boşnak Halkı Şehadetler ve Tekbir sesleriyle topyekûn İslam Dinine geçerler.  “Ayvaz Dede”nin bu Kerameti tam 508 yıldır dilden dile söyleniyor. Ölümünün ardından 508 yıldan bu yana Müslüman olan Boşnak kardeşlerimiz ve Manisalı hemşerilerin, sana olsun minnet ve şükranlarını her yıl düzenledikleri “Ayvaz Dede Şenlikleri” ile bir nebze de olsa ödemeye çalışıyorlar. Manisa’nın Akhisar, Şehzadeler ve Yunus emre Ilçeleri , “Prusac Şehri” ile Kardeş Şehirler olmuşlardır. Anadolu’nun Saruhan Beyliği’nin (Manisa) -Akhisar İlçesinden kalkıp Bosna’ya gelen ve burada Hakka ulaşan

” Akhisar’lı Ayvaz Dede ” … Allah’ın Rahmeti üzerine olsun inşaallah.  Bir Manisalı hemşerin olarak ben İlber Şiyak, seninle gurur duyuyorum…