Srebrenitsa soykırımının 24. yılı nedeniyle Taksim Meydanı’nda anma programı düzenlendi.
Bosna Sancak Akademik Kültür ve Tarih Vakfı, IKASD İstanbul Kültürlerarası Sanat Diyalogları Derneği, Bosna Sancak Kültür ve Yardımlaşma Derneği, Bosna Hersek Dostları Vakfı ve Genç Boşnaklar Derneği’nin işbirliğiyle düzenlenen anmaya “Srebrenitsa Annesi” fotoğrafıyla hafızalara kazınan fotoğraf Sanatçısı Almin Zrno da katıldı.
Programda konuşan Bosna Sancak Akademik Kültür ve Tarih Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Adem Fazlıoğlu, Bosna’da yaşananları tarihin en büyük soykırımlarından biri olduğunu söyledi.
Fazlıoğlu, Avrupa’nın merkezinde gerçekleşen soykırımda birçok ülkenin suçu olduğunu belirterek,” Birleşmiş Milletler’in (BM) güvenli bölge ilan ettiği, Hollanda askerleri tarafından sözde korunan Srebrenitsa bölgesinde BM ve uluslararası toplumun gözetiminde Sırplar tarafından soykırım gerçekleştirildi. Oluş şekli, zamanı ve yeri nedeniyle dünyanın en karanlık sayfalarından biridir. 8372 kişi işkence yapılarak öldürüldü ve toplu mezarlara gömüldü. ” diye konuştu.
Bugüne kadar 6610 kişinin kimliği tespiti yapıldığı bilgisini veren Fazlıoğlu, bugün 33 kişinin daha cenaze namazının kılınarak defnedildiğini dile getirdi.
Fazlıoğlu, Uluslararası Adalet Divanı’nın Srebrenitsa’daki yaşananları soykırım kabul ettiğini anımsatarak şunları kaydetti:
“Fakat Uluslararası Adalet Divanı Sırbistan ve Karadağ devletlerini soykırımı gerçekleştirmekten değil önlemekte yetersizlikle suçladı. Srebrenitsa tüm Bosna’da yapılan soykırımın sembolüdür. Bizim için Srebrenitsa yalnız 8372 kişinin öldürüldüğü yer değil kültür yıkımının, şehir yıkımının sembolüdür. Soykırım uluslararası toplumun ve özellikle Avrupalı güçlerin ve benim ülkemdeki belirli bir kısmın inandığı gibi tarihi nefretlerin birdenbire ortaya çıkması değil Sırbistan ve Sırplar tarafından büyük Sırbistan hedefi için tasarlanarak ve hesaplanarak gerçekleştirilmiştir. ”
Sırbistan’ın soykırım suçunu kabul etmesinin barışın ön koşulu olduğunu vurgulayan Fazlıoğlu, Soykırımda yerlerinden edilen Boşnakların ata topraklarına dönüşünü sağlayacak Dayton Barış Anlaşması’nın ilgili maddelerini tarifsiz uygulanması gerektiğini ve ülkelerine geri dönmek isteyenler için uluslararası bir fon oluşturulması gerektiğini söyledi.
Fazlıoğlu, konuşmasını, “Srebrenitsa’daki soykırıma dair gerçek artık unutulmayacak, unutturulmayacak ve yalanla yok edilemeyecek bir güce erişmiştir. Bize düşen soykırımı unutmamak, unutturmamak ve adaletin inşasına katkıda bulunmak, özellikle soykırımın bir daha yaşanmaması için bilgelikle, bilinçle çalışmaktır. ” sözleriyle tamamladı.
Fotoğraf sanatçısı Zrno da yaptığı konuşmada şunları kaydetti:
“Fotoğrafımı Taksim Meydanı’nda sergileme fırsatı verildiği için çok teşekkür ediyorum. Bosna’da yaşanan soykırımın bir daha dünyanın hiçbir yerinde tekrar etmeyeceği umuduyla buradayız. Bosna Hersek’i vuranların aksine gelecekteki acıların önlenmesi için hafıza kültürüne ihtiyacımız var. Bunu mümkün kılan herkese minnettarım. ”
Katılımcılar konuşmaların ardından Zrno’nun “Srebrenitsa Annesi” fotoğrafının önünde fotoğraf çekildi.
Srebrenitsa soykırımının 24. yılı dolayısıyla Bursa’da tören düzenlendi
15 Temmuz Demokrasi Meydanı’nda düzenlenen anma töreninde konuşan Bosna Hersek’in Ankara Büyükelçisi Bakir Sadoviç, Srebrenitsa katliamı dolayısıyla Bosna Hersek’e gittiğini ve 33 şehidin uğurlama törenine katıldığını söyledi.
Bugün Türkiye’ye döndüğünü ifade eden Sadoviç, 11 Temmuz 1995’te yapılan soykırımın dünyanın dört bir yanında anıldığını vurgulayarak şunları kaydetti:
“Srebrenitsa soykırımına katılan komutanların, buna sebep olanların cezaları kesildi. Katliama sebep olanlar uluslararası mahkemede 700 yıla varan cezalar aldı, bazıları da ömür boyu hapisle cezalandırıldı. Bu, sadece bu dünyadaki adalet. Bunu yapanlar muhakkak öbür dünyada da hak ettiklerini alacak. Bu anlamlı, zor günde bizi yalnız bırakmayan herkese çok teşekkür ediyorum. Bosna Hersek’i hiçbir zaman unutmadığınız için de ayrıca teşekkür ederim.”
Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş da katliamda binlerce Boşnak’ın şehit düştüğünü anımsattı.
Bir günde 20 bin kişinin Srebrenitsa’dan zorla çıkarıldığına dikkati çeken Aktaş, “Sırp kuvvetleri tüm dünyanın gözü önünde Boşnaklara karşı her türlü savaş suçunu işledi. 1995 yılında yaşanan bu vahşetin yıl dönümü dolayısıyla oradaki tüm kardeşlerimizin acılarını paylaşıyorum. Hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet diliyorum.” dedi.
Konuşmaların ardından günün anısına her birinin üzerinde Srebrenitsa’da şehit olanların isminin yazılı olduğu 8 bin 372 karanfil dağıtıldı.
Katliamı anlatan fotoğraf sergisinin açılışı da gerçekleştirildi.
AA
