Yunanistan’ın başkenti Atina’da ülkenin Makedonya ile yaptığı “isim sorunu”na ilişkin anlaşma Mecliste görüşülürken, anlaşmayı protesto eden göstericiler ile polis arasında arbede yaşandı.
Aralarında aşırı sağ gruplar ve din adamlarının da bulunduğu yaklaşık iki bin kişi, anlaşmanın oylanması için genel kurul görüşmeleri sürerken Meclisin bulunduğu Sintagma Meydanı’nda toplandı.
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras’ın Meclis’teki konuşması sırasında, bir grup göstericinin taş ve havai fişeklerle saldırısına polis göz yaşartıcı gaz ve ses bombalarıyla karşılık verdi.
Gerginliğin büyümesi üzerine, Yunan çevik kuvvet ekipleri göstericileri dağıtmak için copla müdahalede bulundu. Meydanda kovalamaca yaşanırken, çevredeki çok sayıda kişi de göz yaşartıcı gazdan etkilendi.
Bugünkü protestolar, pazar günü on binlerce kişinin bulunduğu gösteriye kıyasla düşük katılımla gerçekleşti.
Öte yandan, Yunanistan Komünist Partisinin (KKE) çağrısıyla 4 binin üzerinde gösterici, Atina’daki ABD Büyükelçiliği önünde toplandı.
İki ülke arasındaki anlaşmanın ABD’nin baskısıyla gerçekleştiğini savunan KKE sempatizanları, hükümet ve NATO karşıtı slogan attı. Gösteri, konuşmaların ardından sona erdi.
Yunan basınında yer alan haberlere göre, ülkenin ikinci büyük kenti Selanik’te de anlaşma karşıtı göstericiler ile polis arasında arbede yaşandı.
“Balkanlarda yeni bir çağ”
Yunan Meclisinde çarşamba günü başlayan anlaşmaya ilişkin genel kurul görüşmelerinde ise perşembe gece geç saatlerde beklenen oylama cuma gününe ertelendi.
Görüşmelerin üçüncü güne sarkmasında 300 sandalyeli mecliste 200’den fazla milletvekilinin söz almak istemesi neden oldu.
Meclis kürsüsünden milletvekillerine seslenen Çipras, yaklaşık 30 yıllık sorunun sona ermesi için tarihi ve milli bir sorumluluğa sahip olduklarını belirterek, milletvekillerine “şantajlara değil vicdanlarına göre” karar vermeleri çağrısında bulundu.
ABD, Rusya ve Çin dahil 130’dan fazla ülkenin kötü Yunan dış politikası nedeniyle komşu ülkeyi anayasal ismi olan “Makedonya Cumhuriyeti” olarak tanıdığına ve tüm kamuoyunun bu şekilde kabul ettiğine işaret eden Çipras, “Yunanistan, kendine ait olan Antik Yunan Makedonyasına ait tarihi, sembolleri, gelenekleri geri alacak. Kuzey Makedonya ise Yunanistan ile bölgenin barışı ve güvenliği için işbirliği yapan bir dost ve müttefike dönüşecek.” diye konuştu.
Çipras, “Bugün, milli gurur günü. Bugün, tarihte Balkanlar için yeni bir çağın başladığı gün olarak anılacak.” ifadesini kullandı.
Ana muhalefet Yeni Demokrasi (ND) partisi Başkanı Kiriakos Miçotakis ise anlaşmayı “ulusal bir utanç” olarak niteleyerek, “Bu bir milli yenilgidir ve bu anlaşma halkın vicdanında çoktan mahkum edilmiştir. Bu anlaşma, ülkenin tarihine ve gerçeklere saldırıdır.” şeklinde konuştu.
İsim sorunu ve Prespa Anlaşması
Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya’yı anayasal adı olan “Makedonya Cumhuriyeti” ismiyle tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde “Makedonya” isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyordu.
Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991’den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO’ya üye olamıyor.
Makedonya’nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış ancak güney komşusu Yunanistan’ın itirazıyla geçici referans olarak “Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya” (FYROM) adıyla üyeliğe kabul edilmişti.
Makedonya’da 2017’de yeni hükümetin kurulmasının ardından hızlanan görüşmeler sonucunda, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, ülkenin adını “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesini öngören “Prespa Anlaşmasını” 17 Haziran 2018 tarihinde imzalamıştı.
Yunan Meclisinin, anlaşmayı ve ardından Makedonya’yı NATO üyeliğine kabul edecek protokolü onaylamasıyla iki ülke de anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirilmiş olacak. Böylece, Makedonya’nın “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” ismi ile resmi olarak NATO’nun 30. üyesi olması bekleniyor.
AA
