Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Bosna Hersek’te Osmanlı mezarlığında arkeolojik kazı başlattı.
TİKA’dan yapılan yazılı açıklamaya göre, Başkanlık, Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’daki tarihi Kovaçi Mezarlığı’nın Osmanlı şehitlerinin defnedildiği bölümde kazı çalışmaları başlattı.
Saraybosna Müzesi, Bosna Hersek Arkeologlar Topluluğu Derneği ve Saraybosna Kantonu Kültürel Tarihi ve Doğal Mirası Koruma Kurumu iş birliğinde başlanan kazıda görevlendirilen teknik ekip, 9 parçadan oluşan mezarlık bütünlüğünde 60 gün sürecek geniş bir koruyucu arkeolojik kazı çalışması yapacak.
Söz konusu mezarlıkta ön çalışmalarda 699 mezar taşı tespit edildiği kaydedildi.
Saraybosna Müzesi yetkilisi ve Arkeologlar Topluluğu Derneği Başkanı Arkeolog Adnan Muftareviç konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “TİKA, bize her zaman çok yardımcı oluyor ve destekliyor. Öyle ki, Osmanlı arkeolojisi hususunda da bize oldukça destek sağladı.” ifadelerini kullandı.
TİKA’nın sadece Saraybosna’da değil, tüm Bosna Hersek’te Osmanlı eserlerini yeniden canlandırdığına dikkati çeken Muftareviç, bu kapsamda Kovaçi Mezarlığı’ndaki çalışma için, “Kovaçi bizim için çok önemli, Bosna’nın tarihi orada yatıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanı Arkeolog ve Sanat Tarihçisi Ekrem Anaç da Osmanlı arşivlerinde 1515 tarihli kayıtlardan Kovaçi semtinde bugünkü Mevlevihane’nin etrafında bir mezarlık bulunduğunun anlaşıldığını kaydetti.
Boşnak araştırmacı Mehmet Müjezinoviç’in 1975’te yayımlanan “Bosna Hersek İslami Mezar Taşları” isimli kitabında Kovaçi Mezarlığı için “Saraybosna’nın en eski mezarlığı” ifadesinin kullanıldığını belirten Anaç, Bosna’nın fethinden 19. yüzyılın ortalarına kadar defin işlemlerinin sürdüğünü belirtti.
Anaç, “Literatür çalışması yapılmış ve Bosna Hersek Federasyonu nezdinde resmi girişimler yapılmıştır. Uzun kullanım süresi içerisinde toprak altında kalan mezar taşlarının durumlarını anlamak ve yapılacak düzenleme ve konservasyona esas olmak üzere kazı çalışması başlatılmıştır.” ifadelerini kullandı.
Tarihi Kovaçi Mezarlığı, 15. yüzyılda Osmanlı himayesindeki Saraybosna’nın en eski mezarlığı olarak biliniyor. Bosna Savaşı’nda hayatını kaybeden Bosnalı şehitler in yanı sıra Aliya İzzetbegoviç’in naaşı da vasiyeti üzerine buraya defnedilmişti.
AA
