Beş sayıdır Balkan şehirlerine yolculuk yapan Başka Dergisi, bu sefer vize alıp Avrupa Birliğindeki Hırvatistan’ın Zagreb şehrine gidiyor ve orada mola veriyor.
Daha önce Saraybosna, Belgrad, Üsküp, Prizren ve Mostar sayılarını çıkaran derginin yayın yönetmeni Enes Güler; ‘’Bu sayıda Zagreb’in susturucu takılmış bir silah gibi olduğunu göstermeye çalıştık. Sessiz, sakin duruyor ama aslında çok gürültülü bir şehir. Balkanların o gürültülü tavrından rahatsız olduğunu söylese de, o da nihayetinde bir Balkan şehri’’ diyor.
Derginin karşılama yazısında yer alan ‘’Sessizdir, duyamazsınız ama çok şey görürsünüz’’ cümlesiyle aslında Zagreb’e dair küçük bir ipucu veriliyor.
Süleyman Gündüz’ün Zagreb için kaleme aldığı hem eğlenceli bir yol yazısı hem de nitelikli bir şehir incelemesi ile açılan derginin ilk kısmı; Gündüz’ün “Zagreb, Doğu-Batı düşüncesinin, Kuzey-Güney sosyoekonomik farklılığının kesişme, aynı zamanda geçiş noktasıdır’’ diyerek şehre dair bir ipucu daha veriyor.
Hırvat şair Marko Pogačar’ın Başka Dergisi için yazdığı Zagreb’den İstanbul’a yaptıkları tren yolculuğunu anlatan ve Hırvatça olarak yayınlanan yazı, ilerleyen günlerde web sitesinde Türkçe olarak da paylaşılacak.
Balkan araştırmacısı Dilek Kütük, “Zagreb Benim İçin Absürdistan”dır diyerek, bir konser hikayesini ve maceralarını Zagreb şehriyle bütünleştirerek anlatıyor.
Bir soluk vererek Yahya Kemal’in Sessiz Gemi şiirini; daha önceki sayılarda da çevirilerini gördüğünüz Adnan Mulabdić aracılığıyla Boşnakça olarak paylaşıyoruz.
Dergi kısım kısım ilerliyor. İkinci kısımda okuyucuyu daha çok öyküler bekliyor. Bu kısım Serkan Türk’ün ‘’Bu da Senin Hikayen’’ adlı öyküsüyle başlıyor. Korku öyküleriyle tanıdığımız Mehmet Berk Yaltırık, Zagreb’de geçen ürpertici bir öyküyü dergi okuyucularıyla paylaşıyor. Gülhan Tuba Çelik ise “Çiçeklerden Yazılmış” isimli naif bir öyküsüyle okuyucuları karşılıyor ve Abdullah Enis Savaş’ın “His’’ adlı öyküsüyle bu kısım sona eriyor. Daha doğrusu Türkçe öykü kısmı bitiyor diyebiliriz. Çünkü yine Adnan Mulabdić’in çevirdiği Yaşar Kemal’in meşhur ‘’Kalemler’’ öyküsü Boşnakçasıyla bu bölümün son öyküsü olarak yer alıyor. Şüphesiz bu öykünün Boşnakçaya kazandırılmış olması gerek Boşnak gerekse Türk Edebiyatı bakımından son derece önemli.
Dergideki üçüncü kısım; Bosna’da yayın yapan Stav dergisinin Genel Yayın Yönetmeni ve yıllarca Hırvatistan’da yayın yapan Behar Dergisi’nin Editörü Filip Mürsel Begović ile yapılmış bir söyleşi ile başlıyor. Hem Zagreb şehri, hem de diğer Balkan şehirleri hakkında aydınlatıcı tespitler yapılmış olan bu söyleşide; Bosna Hersek özelinde Müslüman dünyasının kültür yayıncılığı konusundaki sıkıntılarına da değiniliyor.
Şiirlerle devam eden üçüncü bölümde; Genç neslin önemli ve yetenekli şairlerinden Esma Koç ve Ervanur Erdoğan imzalarını görüyoruz. Sırbistanlı şair Nadija Rebronja da kendi dilinde bir şiirle okuyucunun karşısına çıkıyor. Romanlarıyla tanıdığımız Metin Savaş’ın dergi için kaleme aldığı ‘’Ötekiler de İnsandır’’ denemesi ve Ervanur Erdoğan’ın “Sanatta Yorgan ya da Urgan Meselesi Olarak Dadacılık’’ isimli denemesiyle katkıda bulunduğu bu bölüm; Bosnalı Enna Zone Donlic’in Hırvat yazar August Senoa hakkında kaleme aldığı İngilizce makalesiyle sona eriyor.
Balkan Edebiyatı sloganıyla yayın yapan derginin içeriğinin hatırı sayılı bir kısmını Kültür-Sanat türü oluşturuyor. Derginin dördüncü ve son kısmı bu türe ayrılıyor. Yönetmen Sali Saliji ile ‘’Sevdalinka’’ belgeseli üzerine yapılan söyleşide Sevdalinka müziğine dair önemli bilgiler yer alıyor. Daha sonra Özge Deniz Hırvatistan’ın dünyaya mal olmuş çılgın ikilisi ‘’2 Cellos”u okuyucuyla tanıştırıyor. Hatice Tokuz ise Zagreb’den çıkıp bütün dünyayı dolaşan ‘’Broken Relationship Museum’’u kaleme alıyor. Film incelemesinde bu sayıda Talha Ulukır, Mateja Matevski’nin ‘’Yağmurdan Önce’’ filmini okuyucu için çözümlüyle. “’Bozkırda Yugoslav Fincanlar’’ isimli anı-öykü yazısıyla Şule Yavuzer ve Hırvatların efsanevi futbolcusu Davor Suker’i masalsı bir üslupla anlatan Cihat Gemicinin yazısıyla son kısım sona eriyor.
Son olarak artık efsaneleşmiş “Balkan Sözlük” yine birbirinden enterasan maddelerini takipçileriyle paylaşıyor ve böylece Baška, 6. Sayısını bitirmiş oluyor.
BAŠKA DERGİ
