“Radio Free Europe” tarafından hazırlanan haberde, Türkiye’den Kuzey Makedonya’ya yönelik artan göç ve vatandaşlık başvuruları ele alınıyor. Haberde ayrıca, 2021’de yapılan yasal değişikliklerin özellikle Türkiye’de yaşayan Makedonya kökenliler için vatandaşlık başvurularında ciddi artışa yol açtığına dikkat çekiliyor.
İçişleri Bakanlığı (MVR) verilerine göre, son dört yılda yaklaşık 10 bin 500 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı, Makedonya kökenli olduklarını beyan ederek Kuzey Makedonya vatandaşlığına başvurdu. Yetkililer, bu artışın temel nedeninin 2021 yılında yapılan yasal değişiklikler olduğunu belirtiyor.
Değişikliklerle birlikte “göçmen” tanımı genişletildi. Buna göre, Kuzey Makedonya’dan başka bir ülkeye göç etmiş kişiler ve birinci derece soyundan gelenler, ülkede ikamet etmeden, Makedonca bilme şartı aranmadan ve önceki vatandaşlıklarından çıkmadan Makedonya vatandaşlığı alabiliyor.
2021 nüfus sayımına göre ülkede yaşayan nüfusun yüzde 3,9’u Türk kökenli. Toplam 83 bin etnik Türk’ün yaklaşık 71 bini ülkede ikamet ederken, 12 bini yurtdışında yaşıyor.
İş, Eğitim ve Yatırım Etkisi
Uzmanlara göre Türk vatandaşlarının ilgisinin arkasında iş, istihdam ve eğitim fırsatları bulunuyor. İstatistikçi Donço Gerasimovski, özellikle inşaat ve ticaret sektörlerinde Türk şirketlerinin artan varlığına dikkat çekerek, vatandaşlık başvurularının büyük ölçüde ekonomik gerekçelere dayandığını söylüyor.
Verilere göre, 2024 itibarıyla Kuzey Makedonya’da Türk sermayesiyle kurulan şirket sayısı 4 bin 132’ye ulaştı. Makedonya-Türkiye Ticaret Odası (MATTO), iki ülke arasındaki tarihi, kültürel ve aile bağlarının yanı sıra Kuzey Makedonya’nın AB pazarına açılan stratejik bir kapı olmasının yatırımcılar için önemli bir avantaj olduğunu vurguluyor.
Eğitim alanında da artış dikkat çekiyor. Ştip’teki Goce Delçev Üniversitesi’nde son 12 yılda yaklaşık 900 Türkiye kökenli öğrenci eğitim aldı.
Schengen’e Vizesiz Seyahat de Etken
Türk medyasında yer alan analizlerde, Kuzey Makedonya’nın cazibesinin nedenleri arasında Makedonya pasaportuyla Schengen Bölgesi’ne vizesiz seyahat, şirket kurma sürecinin hızlı ve ucuz olması ile yaşam maliyetlerinin Türkiye’ye kıyasla düşük olması gösteriliyor.
Öte yandan Avrupa Birliği, vizesiz seyahat rejimi olan ülkeler için denetimleri sıkılaştırmayı değerlendiriyor. Kuzey Makedonya; Arnavutluk, Karadağ, Kosova, Bosna-Hersek ve Sırbistan ile birlikte bu kapsamda daha yakından izlenebilecek ülkeler arasında yer alıyor.
AB, özellikle vize politikalarına uyum, yatırım yoluyla vatandaşlık programları ve güvenlik riskleri gibi konuları mercek altına almış durumda. Bu durum, bölge ülkelerinin AB ile olan vizesiz seyahat rejimi açısından önümüzdeki dönemde belirleyici olabilir.
