Kovid pandemisinin ardından Makedonya toplumu aile içi şiddetin adeta bir “salgını” ile karşı karşıya kaldı.
Sivil toplum kuruluşu EHO, durumun giderek daha kaygı verici bir hal aldığını duyurdu. Sadece son bir yılda Ştip’te 3 kadın cinayeti (femisid) kaydedilirken, kadınlara yönelik şiddet vakalarının toplam sayısı çok daha yüksek.
EHO-Ştip temsilcisi Beti Peeva, yalnızca Ştip ve çevresinden—Doğu bölgesinden gelen başvurularla birlikte—109 kadın ve çocuk şiddet vakasının kayıt altına alındığını belirtti.
“Bu rakam sadece bu bölgeye ait. EHO aynı zamanda Pelagonya ve Güneydoğu bölgelerinde de çalışıyor. Tüm sayıların toplamı bu yıl için yaklaşık 180 vakaya ulaşıyor ve yıl henüz bitmedi. Bu gerçekten endişe verici,” dedi Peeva.
Yasa Var, İşleyişte Aksaklıklar da Var
Peeva, aile içi şiddet mağdurlarını korumaya yönelik yasal düzenlemelerin sağlam olduğunu ve kurumlar arasında işbirliği bulunduğunu, ancak prosedürlerde zaman zaman gecikmeler yaşandığını ifade etti.
Ayrıca mağdurların ekonomik bağımlılık nedeniyle çoğu zaman şikâyetlerinden vazgeçtiğini de vurguladı:
“Suç sadece kurumlarda değil. Ekonomik bağımlılık arttığı için mağdurlar çoğu zaman geri adım atıyor. Biz bir işlem başlatmadan hemen önce bile fikir değiştirip devam etmek istemeyen kadınlar oluyor.”
Ceza Yasasında Değişiklik Teklifi: Soruşturma Re’sen Başlatılsın
Uzun süredir tartışılan bir öneri ise Ceza Kanunu’nun 130. maddesinin 2. fıkrasının değiştirilmesi. Buna göre failin, mağdurun şikâyetine bağlı olmadan, doğrudan resen (kendiliğinden) kovuşturulması isteniyor.
Peeva, mağdurların faillerden korktukları için çoğu zaman dava açmaya onay vermediğini belirtti:
“Kadınlar, süreç sonuçlanmadan fail tarafından daha vahşi eylemlere maruz kalmaktan korkuyor.”
2025’te Bildirilen Şiddet Vakaları Yüksek, Takip Sistemi İse Hâlâ Eksik
2025 yılında aile içi ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet vakalarında ciddi bir artış kaydedildi. Ancak şikâyetin yapılmasından iddianameye ve nihai yargı kararına kadar tüm süreci tek bir yerde toplayan, şeffaf ve ulusal düzeyde bir izleme sistemi hâlâ bulunmuyor.
