Her insanın elma tercihi farklıdır. Kimi yeşil, kimi sarı, bazıları ise kırmızı elmaları sever. Bazısı kabuğunu soyar, bazıları ise ekşi elmayı ağzına bile sürmez. Elma yetiştirenler bu ayrımcılığı kınayarak şunları belirtiyorlar. Elmanın her türlüsü yenir, kurtlusu bile, elmanın sapı hariç çekirdekleri de dahil olmak üzere her yeri yenir. Özellikle Resne’nin ünlü ‘‘Aydared’’ elması söz konusu olursa. Tad olarak biraz ekşi, rengi ise kırmızıdır.
TİMEBALKAN portalı kış mevsiminin olmazsa olmaz meyvesinin toplanmasında ne gibi zorluklarla karşılaştıklarını öğrenmek için Resne’li üreticilerle konuştu. Elma bahçeleri genel anlamda çok bakım, emek ve zaman gerektiren ve aynı zamanda çok masraflı bir iş. Resne bölgesinde çok sayıda değişik elma türleri var. En tanınmış elma çeşidi ise ‘‘Aydared’tir’’.
Zahmetli ve güç gerektiren bir iş
İşin yabancısı olsak da Elma toplamanın çok zahmetli olduğunu biliyoruz. Dolayısıyla ilk sorumuz Elma toplama çok zahmetli bir iş değil mi? Yıllardır elma yetiştiren 44 yaşındaki Türcan Zeynel, “Dışarıdan veya hiç bilmeyen, uzaktan biri bakınca her iş kolay olarak görünüyor. Fakat, daha derinliklere inildiğinde aslında ne kadar zor ve zahmetli olduğu anlaşılıyor. Kolay iş yoktur! Her işin kendine göre zorlukları vardır. Tarım açısından elma toplamak oldukça zahmetli. Çünkü; güç, kondisyon ve vakit gerektiren bir iş sürecini oluşturuyor” dedi.
Resne’de bahçeye genelde sabah erkenden, günün ilk saatlerinde gidiliyor ve günün son saatlerine kadar çalışılıyor. Elmalar elle toplanıyor. Kimi aileler torbalarda, kimileri ise kovalarda topladıktan sonra sandıklara boşaltıyorlar. Resneliler, maalesef elma toplamak için henüz makine veya “teknoloji” kelimesine uygun bir cihaz veya bir yardımcı aletleri olmadıklarını kaydederek en büyük ve ihtiyaçlarını en çok karşılayan iş makinesinin traktörler olduğunu vurguluyorlar.
Baba Beyadin ve tıp öğrencisi olan 18 yaşındaki kızı Behnas Şerifovska zahmetsiz rahmetin olmadığı gibi elma toplamanın zahmetinin de büyük olduğunun altını çiziyorlar.
Şerivoski ailesi altı kişiden oluşuyor. Geçimlerini elmadan sağlıyorlar. Dolayısyla yılda 150 ton elma üretiyorlar. Elmaları en az altı hafta topluyorlar. 50 yaşındaki baba Beyadin, “Elmalar bizim geleceğimiz. Tek kelimeyle Resne halkının geçim kaynağı”, dedi.
En büyük elma 400-600 gr
Durumu iyi olan ve bahçeleri büyük olan aileler genelde mevsimlik işçi çalıştırdıklarını belirten Türcan Zeynel, “bazıları bir, bazıları ise üç-dört işçi çalıştırabiliyor. Herşey o yıl ki hasada bağlı. Bir kişi en çok, bir günde ortalama olarak 35-40 sandık elma toplayabilir. Genel olarak bakıldığında ise, bir günde 120-150 sandık elma toplanabilir. Mevsimlik işçilerin gündelikleri 1000 denar civarında”, dedi.
Elmalar genelde dış pazarlara satılıyor. En çok Irak, Rusya, Karadağ ve Bulgaristan’a satış yapılmakta.
Behnas Şerifovska de elmaların toplanması için mevsimlik işçiler çalıştırdıklarını vurguluyor. Behnas, “Zaten işçiler çalıştırmadan elmaları bütün toplamak imkansız. İşçilerin gündelikleri 1100 denar. Günde çok çalışan biri en fazla 40 sandık toplayabilir. Elma toplayan en küçük aile ferdimiz kızkardeşim Berna. Kendisi 15 yaşında dedi.
Resne bahçelerinde değişik ağırlıkta elmalar var. En çok yetişen ve en büyük elma 400-600 gr arasındadır. Elmalar dış pazarların yanı sıra Makedonya’nın diğer kentlerinde bulunan pazar ve manavlarda da satılıyor.
Umarım seçim kampanyası değildir
Hükümetten elma üreticelirini bir kaç yıldan beri az da olsa yardım yapıldığını vurgulayan Türcan Zeynel, “Hektar başına belli bir miktar para olarak yardım yapılıyor. Makine konusunda da yardımları var. Şu an Makazi sanayi bölgesinde “Apple Land” elma alım-dağıtım merkezimiz açıldı. Böyle bir plasmana her zamandan beri ihtiyacımız vardı, hala bugün de ihtiyacımız var”, dedi.
Türcan ayrıca “Umarım sayın başbakanımızın bir kampanya süreci değildir ve bize bu konuda yardım yapmaya devam ederler. Çünkü gerçekten ciddi bir plasman sorunumuz var”, şeklinde konuştu.
Behnas Şerifoska’da “Apple Land” alım-dağıtım merkezinin seçimlere bağlı bir proje olmadığını umuyor.
Behnas, “Ümit ediyoruz ki güzel ve olumlu sonuçlar verecek. İnşallah yardımı büyük olacak ve belki fiyatlar artacak. Yıllar önce açılması gerekirdi. Eskiden Tsarev Dvor köyünde ‘’Cd fruit’’ fabrikası vardı ama iki yıl önce iflas etti ve insanların parası ödenmedi. Umuyoruz ki seçim öncesi kampanya değildir”, şeklinde konuştu.
Elma üreticileri özellikle ilaçlama konusuna da değindiler. Türcan, “Elma bahçeleri için kullanılan ilaçların fiyatları günden güne artmakta fakat aynı anda ise kaliteleri düşmekte” diye vurguladı.
TIMEBALKAN
