Kuzey Makedonya Maliye Bakanı Gordana Dimitrieska Koçeska, bütçe düzenlemesiyle ilgili açıklamalarda bulundu.
Maliye Bakanı Gordana Dimitrieska Koçeska, öncelikle bütçedeki kötü durumun beklentilerini aştığını söyledi.
Bütçe düzenlemesinin hazırlandığı bu kısa sürede birçok sorun çözdüğünü fakat aynı zamanda günlük olarak pek çok hoş olmayan sürprizle de karşılaştığını kaydeden Koçeska, “Dengelenmenin en önemli noktalarına değinmeden önce, kaos ve borç içinde bir devlet anlamına gelen bir durumla karşılaştığımızı söylemek istiyorum. Bir istek listesi olan bir bütçe, yaratılan bir gelişme. Aşırı büyüklükteki ödemeler. Ekonomi klinik ölümde.” dedi.
Ekonomik aktivitenin, 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1,2 oranında reel büyüme kaydederek önceki çeyreklerin dinamiklerini sürdürmüş ve 2023 yılında ortalama yüzde 1 gibi düşük bir büyüme yaşandığını ifade eden Koçeska, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Sanayi sektörü 2024 yılının ilk çeyreğinde yüzde 1,2 daraldı. İnşaat faaliyeti ise yüzde 2,5 oranında düşüş kaydetti. Tarım sektörünün bir önceki çeyrekteki yüzde 15,3’lük düşüşün ardından yüzde 19,7 ile çift haneli düşüş kaydetmesi sektördeki olumsuz gelişmeleri sürdürüyor. Ayrıca net ihracat 2024 yılının ilk çeyreğinde ekonomik büyümeye negatif katkı kaydetti. Mayıs ayında dış ticarete ilişkin aylık verilere göre, mal ihracatı yüzde 21,6 oranında şaşırtıcı bir düşüş kaydetti. 2024 yılının ilk yarısında ekonomik hareketlere ilişkin beklenen verilere bağlı olarak 2023 yılındaki zayıf performansın yanı sıra uluslararası ortamın daha az elverişli olmasının ardından, bu yıl yurt içi ekonominin büyümesine ilişkin beklentilerde aşağı yönlü bir revizyon yaşandı. Belirttiğim gibi planlandığı gibi yüzde 3,4’e karşılık yüzde 2,1 düzeyinde öngörülüyor.”
Yeniden dağıtıma dayanarak yaklaşık 20 milyar denar sağladıklarını belirten Koçeska, “Ayrıca yasal olan ve planlanmayan vadesi gelen yükümlülüklerin karşılanması için 11 milyar denar daha planlanıyor. Bu da bütçe açığının 11.156 milyon MKD artmasına neden oluyor.” ifadelerini kullandı.
Bütçedeki toplam gelirlerin 318 milyar 150 milyon denar seviyesinde planlanarak 8 milyar 22 milyon denar artmasının beklendiğini kaydeden Koçeska, “Bu artış, katkı paylarının daha yüksek gerçekleşmesinin bir sonucudur ve bazı kamu kurumlarındaki maaş artışlarının yanı sıra özel sektördeki maaş artışı beklentilerine de dayanmaktadır. Öz hesaplardan elde edilen vergi gelirlerinde de artış yapılması planlanıyor.” diye konuştu.
Giderlerin 362 milyar 816 milyon denar olarak planlandığını söyleyen Koçeska, gider tarafında 19 milyar 178 milyon denarlık bir artış olduğunu belirtti.
Euribor’a bağlı faizlerin bir kısmındaki artış nedeniyle faizde 822 milyon denar artış olduğunu anımsatan Koçeska, “Aynı zamanda önümüzdeki 4 yılda yani 2024-2028’de sadece faiz esasına göre yapmak zorunda olduğumuz toplam borç veya geri ödemenin 1 milyar 800 milyon euro olduğunu tekrar belirtmem gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Önceki hükümetin bildiği ancak bütçede sağlamadığı bölgelerdeki hukuki mali yardımın ödenmesi için 1 milyar denar sağladıklarının altını çizen Bakan Koçeska, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Seçim Kanunu’na göre medyaya ödenmesi planlanmayan ve yasal zorunluluk bulunan Devlet Seçim Komisyonu’na 322 milyon denar. Öğrenci yemek ve bursları için 644 milyon MKD, ayrıca öngörülmeyen bir yasal zorunluluk. Belediyelerdeki sermaye yatırım projelerine 6 milyar denar. Ulusal hareketlilik ajansı Erasmus’ta OLAF tarafından fonların kötüye kullanıldığı tespit edilmesi nedeniyle AB fonlarına 132 milyon dinar ödeme. DCP’de kiralar 143 milyon denar. MRTV için 150 milyon dinar, öngörülmeyen bir yasal yükümlülük. Geçişin ikinci sütuna maliyeti 400 milyon denar. Emeklilere sağlık sigortası 879 milyon denar.”
