Saraybosna Filarmoni Orkestrası’nın 100. yaş konseri, “Saraybosna’yı Hatırlıyor musun?” başlıklı sergi, film gösterimi ve söyleşilerin de arasında bulunduğu etkinlikler 19 Kasım’a kadar sürecek.
Konser, sergi, film gösterimi ve söyleşilere ev sahipliği yapacak 5. Bosna Sancak Kültür Günleri başladı.
Etkinlikler kapsamında Hamdija Kreševljaković Video Arşivi’nden derlenen “Saraybosna’yı Hatırlıyor musun? (Sjećaš li se Sarajeva)” sergisi de Metrohan’da izlenime sunuldu.
Sergide, Saraybosna kuşatma altındayken Kreševljaković kardeşler ve Nedim Alikadić öncülüğünde bir grup Saraybosnalı tarafından 1992-1995 yılları arasında el kameraları ile çekilen amatör videoların özel bir koleksiyonundan faydalanılarak hazırlanan görüntüler yer alıyor.
“Görüntüler savaş ve işgal döneminde çekildi”
Yönetmen Clarissa Thieme, AA muhabirine, Berlin’de yaşayan bir film yapımcısı olduğunu, 2000’li yılların başından bu yana sergide gösterilen arşiv görüntüleriyle ilgili çalışmalar yaptığını söyledi.
Bosna Sancak Kültür Günleri’nin çok güzel bir organizasyon olduğunu dile getiren Thieme, sergi sayesinde farklı ülkelerden farklı tarihi geçmişe sahip insanların bir araya geldiğini ve kültürel zenginleşmeye katkı sunulduğunu kaydetti.
Boşnak kültürünün benimsenmesinin ve bu kültüre sahip çıkılmasının önemli olduğunu vurgulayan Thieme, “Yani farklı bir renk ve kültür olarak ülke içerisinde hala bu kültürün sahipleniliyor olması oldukça güzel.” dedi.
Sergide 4 bin saatlik görüntülerden hazırlanan videoların 3 ayrı odada gösterildiğini aktaran , “Bu arşiv görüntüleri savaş ve işgal döneminde çekilmiş ama halen bunların işlenmesi süreci devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Alman yönetmen, 1990’lı yıllardan bugüne ulaşan arşivlerden derlenen görüntülerin farklı tekniklerle ziyaretçilere sunulduğunu ve gelecekte de bu arşivlerden yeni çalışmalar yapmak istediklerini anlattı.
Görüntüleri cömertçe paylaşan arşiv sahiplerine teşekkür eden Thieme, “Kalbinizi açın çünkü hala günümüzde de devam eden savaşlara karşı kör olabiliyoruz. Kalbinizi açarak bu sergiyi ziyaret etmenizi öneriyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“Saraybosna Flarmoni Orkestrası konser verecek”
Bosna Sancak Akademik Kültür ve Tarih Vakfı Başkanı Fuat Çimen ise daha önce dört kez yaptıkları kültür günleri etkinliklerine salgının ardından devam ettiklerini, çok hızlı bir karar alarak 2-3 ayda programı hazırladıklarını söyledi.
Saraybosna Filarmoni Orkestrası konserinin öne çıkan etkinlikler arasında yer aldığını dile getiren Çimen, “Çok güzel bir şey de öğrendik. Saraybosna Flarmoni Orkestrasının da 100. kuruluş yıl dönümüymüş. Konserimize yüzüncü yılların buluşması adını verdik.” dedi.
Balkanlarda 1878’den bu yana çeşitli sıkıntıların yaşandığına, 1950’li yıllarda bir çok insanın Türkiye’ye göç etmek zorunda kaldığına işaret eden Çimen, “Özü burası olan insanlar tekrar öze döndüler. Bir şekilde mecburiyetten oldu yani orada yurt edindikleri topraklardan sürüldüler soykırımlara uğradılar ve Türkiye’ye geldiler.” diye konuştu.
Balkanları da bir yurt toprağı olarak gördüklerinin altını çizen Çimen, “Bu toprakların hafızalardan hiç silinmemesini sağlamak, oraya olan aidiyeti ve kültürü yeni kuşaklara aktarmak ve bir hafıza oluşturmak için çalışmalar yapıyoruz. Gelecek kuşaklara, Türkiye’de yaşayan herkese bunları aktarmak istiyoruz.” şeklinde konuştu.
“Saraybosna kuşatmasının Gazze kuşatmasından farkı yok”
Sergide Bosna kuşatmasından arşiv görüntülerin yer aldığını aktaran Çimen, “Bu arşivle, insanların kuşatma ve karartma altında neler yaşadıklarını, neler hissettiklerini sergiyi gezenlere hissettirmek istedik. Srebrenitsa soykırımı ve birçok soykırımın yaşandığı savaşa ait görüntüler bunlar.” dedi.
Çimen, etkinliklere destek olan kişi ve kurumlara teşekkür ederek şunları kaydetti:
“Sadece Boşnak kökenliler için değil, aynı zamanda Balkan tarihine ilgi duyan herkes için bir parça var. Saraybosna kuşatmasına baktığımız zaman bugün Gazze kuşatmasından bir farkı yok. Orada yapılan katliamlar, soykırımlar birbirine benzer. Yani nihayetinde evrensel bazı değerler üreten Batı’nın ne kadar iki yüzlü olduğunu da burada görebiliyorsunuz. Gazze’de şu anda yaşananları 1990’lı yıllarda oradaki insanlar yaşadılar. Ya da daha önceki göçlerde 1878’den sonra Balkanlardan yapılan, sadece Bosna Hersek bölgesinde değil Mora Yarımadasında yapılan katliam, Bulgaristan’da, Makedonya’da yapılanlar o kadar çok soykırıma uğramış ki bu toplumlar. Orada hepimiz için Türk derler, biz onlar için Türk’üzdür. ‘Ben Müslümanım’ diyen herkes, oradaki insanlar için tek bir şekilde tanımlanır. Müslüman olarak tanımlanmaz, Türk olarak tanımlanır. Oradaki ırkçı zihniyetin maalesef böyle bir soykırımcı kafası var. Yani bunu da burada özellikle arşiv sergisinde görmek mümkün.”
5. Bosna Sancak Kültür Günleri hakkında
Metrohan, Cemal Reşit Rey Konser Salonu ve Pera Müzesi’nde gerçekleştirilecek etkinlikler, 19 Kasım’a kadar İstanbullu sanatseverlerle buluşacak.
Bosna Sancak Kültür Günleri etkinlikleri kapsamında Saraybosna Filarmoni Orkestrası’nın 100. yaş konseri ve Bosnalı yönetmen Pjer Žalica’nın film gösterimleri gerçekleştirilecek.
Bosna Sancak Akademik Kültür ve Tarih Vakfı ve Türkiye Bosna Sancak Derneği iş birliğiyle düzenlenen ve sanat yönetmenliğini Azra Tüzünoğlu’nun yaptığı konser, sergi, konuşma ve film gösterimi gibi etkinliklerle, Bosna-Sancak ile Türkiye arasındaki kültürel ve sanatsal paylaşımların artırılması amaçlanıyor.
