Bir önceki yazımızda Kuzey Makedonya’da müze ile ilgili yazımıza yer vermiştik. Bu yazımızda ise bu yazının bir devamı olarak ülke topraklarında yürütülen arkeolojik kazılarla ilgili bilgiler verilecek ve sorunları üzerinde durulacaktır.
Öncellikle şunu belirtmem gerekir ki arkeolojik kazı yapmak uzmanlık ve ciddi sorumluluk gerektiren bir iştir. Bu yüzden baştan kazı kararı verilmeden önce ayrıntılı ön çalışmalara gereksinim duyulduğunu ve de çok sayıda bilim uzmanlarından oluşan bilim kuruluyla işbirliği yapılması gerektiğini bizzat kazı heyetinde bulunduğum süre zarfında gözlemlemiş oldum. Aksi takdirde kazıdan sonuç alınması pek mümkün olmayacaktır.
Peki bizim ülke topraklarında yani Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nde işler bu şekilde mi yürütülmektedir, sorusuna en iyi cevap bu konuda alanında yeterince uzmanın bulunmaması ve bulunan uzmanların değerlendirilmemesi kazılarda sonuç alınamamasına vesile olmaktadır. Tabi burada uzman yetersizliğiyle beraber devletin de bu tür araştırmalara önem vermemesi yani yeterince bütçe ayırmaması kazıların kısa sürmesine ve netice alınamamasına neden olmaktadır.
Diğer bir sorun ise kazılarda çıkartılan eserlerin sergilenmesinde yeteri kadar müzenin bulunmaması, buluntuların depolarda bekletilmesine neden olmaktadır. Konuştuğum meslektaşlarımın çoğu bu sorundan yakınmaktadır. Bu ülkenin genelinde görülen bir sorundur ve belkide arkeolojik kazıların da ilerlemesinde bir engel oluşturmaktadır.
– Kültürel sorumsuzluk
Diğer bir husus ise alanında yeterli uzman sayısının bulunmamasıdır. Uzmanlık gerektiren alanlara, uzmanlığı olmayan kişilerin getirilmesi de ayrıca bir kültürel faciadır. Devlet eliyle yapılan insan kayırma işine son verilmesi gerekmektedir. Bu sadece kültür sorunsalı değil diğer kurumların da karşı karşıya kaldığı bir sorundur. Bilerek bu yapılmaktadır. Bu sorun kesinlikle aşılmalı ve liyakat sistemine uygun şekilde hareket edilmelidir.
İsteğimiz Kuzey Makedonya’da kültürel konularda yeni bir farkındalık ortamı yaratmak. Çünkü sorumluluk duygusu içinde hareket etmeye çalışan uzmanlar diğer taraftan bir şekilde sektöre ayak atmış kişilerin sorumsuzluklarıyla uğraşmaktadırlar. Bu ciddi bir sorundur ve önem verilmez ise ilerde daha da büyük tartışmalara vesile olacaktır…
