Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da bugün o dönemdeki ismiyle Dobrovoljacka Sokağı’nda gerçekleşen çatışmanın 31. yıl dönümü nedeniyle çeşitli anma etkinlikleri tertipleniyor.
3 Mayıs 1992’de bu sokakta yaşanan çatışmalara ilişkin tartışmalar halen güncelliğini koruyor ve halihazırda ülkenin savunmasında görev alan birçok lider Sırp askerlerine karşı savaş suçu işlemekle suçlanmaya devam ediliyor.
Dobrovoljacka’da ne oldu?
Boşnak ve Sırp tarafların birbirini suçladığı olay, Yugoslavya Halk Ordusu dahilinde Sırp lider Radovan Karaciç’e bağlı güçlerin Aliya İzetbegoviç’i esir alıp Bosna Hersek kurumlarını ele geçirmeye çalıştığı gergin ortamda meydana gelmişti.
Yugoslav askerler ile paramiliter Sırp birlikleri, 2 Mayıs 1992’de Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’daki cumhurbaşkanlığı başta olmak üzere devlet kurumlarını ele geçirmeye çalışmış, Portekiz’de barış müzakerelerine katılan cumhurbaşkanı Aliya İzetbegoviç ise dönüş yolunda Saraybosna Havalimanı’nda Sırplar tarafından esir alınmıştı.
Şehre giriş-çıkışlar kapatılmış, kuşatma altındaki şehirde kalanlar açlığa mahkum edilmişti. Sırp güçleri, referandumda bağımsızlığı destekleyen Bosna Hersek halkının iradesine karşı başlattığı darbe girişimini barbar bir boyuta taşımıştı. Posta binası ele geçirilmiş, Sırp tankları şehrin merkezine kadar ulaşmıştı. Amaç, şehri ikiye bölüp kontrolü tamamen ele almaktı.
Sırp güçleri Skenderija köprüsünden geçmiş, cumhurbaşkanlığının 50 metre yakınına kadar gelmişti. Sırpların bu darbe girişimi, daha sonra kurulacak olan Bosna Hersek ordusunun çekirdeğini oluşturacak Bölgesel Savunma güçleri ve Saraybosnalılar tarafından engellenmiş, Saraybosna halkı Sırp askerlerin Cumhurbaşkanlığı binasını ele geçirme girişimine mani olmuştu. Saraybosna’yı savunmak için Sırp güçlerine direnen Saraybosna halkı, Boşnak lider Aliya’nın da dediği gibi o gün nihayet Çetnik korkularını yenmişti. 2-3 Mayıs’ta yaşananlar, Saraybosna için bazı psikolojik zincirlerin kırılmasını simgeliyordu.
O gün, Sırplar tarafından ağır bombardımana maruz kalan şehirde kot pantolonlu gençler, direniş beklemeyen Sırp komutanları esir almış, bu esirler Aliya İzetbegoviç’in takasında kullanışmıştı.
3 Mayıs’ta yaşanan olaylar
Bosnalı askerler tarafından esir alınan Sırp asker ve komutanların, İzetbegoviç’in serbest bırakılması karşılığında salıverilmesi konusunda anlaşma sağlanmıştı. Ancak, Saraybosna’dan silahsız bir şekilde çekilmeleri gereken Yugoslav ordusundaki Sırp güçleri, anlaşmaya uymayarak halka ve konvoyun güvenliğini sağlayan askerlerin üzerine ateş açtı. 3 Mayıs 1992’de Dobrovoljacka’da konvoyun çekilmesi sırasında çıkan silahlı çatışmalarda 8 Boşnak, 7 Sırp hayatını kaybetti.
Kaynak: Balkan News
