Avrupa ekonomisinde yaşanan ciddi gerileme ve artan enerji fiyatlarının da etkisiyle ekonomik çalkantı ile yüzleşen Yunanistan’ın son derece yüksek maliyetli askeri harcamalar yapması ve kapsamlı bir silahlanma programı yürütmesi dikkati çekiyor.
NATO raporlarına göre, Yunanistan’da muhafazakar Nea Dimokratia (ND) hükümetinin solcu SYRIZA-PS’den devraldığı 2019 yılında yüzde 2,45 olan savunma harcamalarının gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) içindeki payı, 2022 itibarıyla yüzde 3,76’ya çıktı. Bu miktar ABD’nin harcamalarından daha yüksek.
Yunanistan, 2019’da 5 milyar dolar olan savunma harcamalarını 2022’de 8,4 milyar dolara çıkardı. Yani ülkede kişi başına savunma harcaması 2022 itibarıyla 730 dolara tekabül ediyor.
Türkiye’nin savunma harcamalarının GSYİH içindeki payının yüzde 1,22 civarında olduğu tahmin edilirken bu ülkede kişi başına düşen savunma harcamasının 166 dolar olduğu anlamına geliyor.
Atina’nın devasa savunma bütçesinin yüzde 45’inden fazlasının yeni silah alımlarına ayrılması özellikle dikkati çekiyor.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsünün (SIPRI) silah transferleri verilerine göre, Atina’nın geleneksel silah tedarikçisi olan Fransa, Yunanistan’ın ivmelenen silahlanma hamlesinden en çok fayda sağlayan ülke.
Paris, Atina ile gelişmiş füzeler ve elektronik savaş sistemlerinin yanı sıra 24 Rafale savaş uçağı ve FDI tipi fırkateyn dahil olmak üzere çok kapsamlı iki anlaşma sağladı. Bu anlaşmaların maliyetinin yaklaşık 6 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Yunanistan’ın 2019 ve 2021 yıllarında Karşılıklı Savunma İş Birliği Anlaşmasının (MDCA) güncellenmesiyle çok sayıda askeri tesisi ABD’nin erişimine açmasıyla Washington, Atina’ya büyük miktarda askeri malzeme transferi sağlamaya başladı. Bu çerçevede, 1200 adet M-117 zırhlı araç, 10 adet CH-47D ağır yük kargo helikopteri ve 60 adet OH-58D keşif/savaş helikopterinin sevkiyatı devam ediyor.
Eylül ayında ABD, Yunanistan’a, 1,5 milyar dolarlık bir anlaşma kapsamında Viper konfigürasyonuna güncellenecek olan bu ülkeye ait 83 F-16’nın ilk çiftini de teslim etti.
ABD Dışişleri Bakanlığına göre, Yunanistan, F-35 uçağı programına katılmak istemenin yanı sıra MQ-9 İnsansız Hava Sistemleri ve AH-64E Apaçilerin tedarikinin ve M-270 MLRS ve Patriot sistemlerinin geliştirilmesinden yana tutu benimsiyor.
İsrail, Rusya ve Avrupa ülkeleri silah satışında öne çıkıyor
İsrail de Yunanistan’ın artan savunma harcamalarından önemli fayda sağlıyor. Tel Aviv, Atina ile 1,7 milyar dolarlık değerindeki bir anlaşma çerçevesinde Yunan Hava Kuvvetlerinin pilotları eğitmenin yanı sıra 370 milyon dolara çok sayıda Spike-NLOS füzesinin tedariki ve 4 Heron İHA’nın kiralanmasını içeren anlaşmalar imzaladı.
Aynı dönemde Almanya, Yunanistan’a denizaltılarında kullanılmak üzere 110 milyon dolar karşılığında 44 DM2A4 ağır torpido satmayı kabul ederken İngiltere 300 milyon dolara 2 Vita tipi hızlı saldırı gemisi sattı.
İspanya, Yunanistan’a 5 Alpha-900 İHA satarken, İtalya da 2 adet 76 mm deniz topu tedarik etti.
Rusya bu listedeki en şaşırtıcı silah ihracatçılarından biri. Moskova 2019’da Atina’ya 4 adet SA-15 hava savunma sistemi tedariki yaptı.
Yunan ekonomisi umut verici olmaktan uzak
Askeri harcamalara on milyarlarca dolar harcayan Yunanistan’ın ekonomisi, hükümetin iddia ettiğinin aksine umut verici olmaktan oldukça uzak.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) verilerine göre, 2021 itibarıyla devlet borcunun GSYİH’ya oranı yüzde 222 olan Yunanistan, OECD ülkeleri arasında Japonya’dan sonra en yüksek oranla öne çıkıyor.
Yunanistan İstatistik Kurumu (ELSTAT), Yunan kamu maliyesinin kötüleşen durumunu doğrulayarak hükümetin 2022’nin ilk çeyreğinde nominal borcunun 357 milyar doları aştığını kaydetti.
Yunanistan’da gaz fiyatları yıllık yüzde 332 artışla rekor bir seviyeye ulaştı. Hava taşımacılığında yüzde 58,7, elektrik fiyatlarında yüzde 30,5 artış yaşandı.
Kamu maliyesinin kötüleşen durumu ve artan enflasyonun, ciddi askeri harcamalarla birleşmesi sıradan insanların yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkiliyor.
İstatistiklere göre, Yunanistan nüfusunun yüzde 28’inden fazlası yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya, nüfusun yaklaşık yüzde 30’u maddi yoksunluk yaşıyor.
AA
