Bulgaristan’ın eski Kralı ve eski Başbakan Simeon Sakskoburgotski, Strasbourg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde (AİHM) 2009’da mülklerinin tasarrufunu ve kullanımını yasaklayan moratoryum nedeniyle Bulgaristan’ı mahkum etti.
Aralık 2009’da Meclis, kraliyet ailesi mirasçılarına iade edilen mülklerini elden çıkarma haklarına ilişkin bir moratoryumu kabul etti. Moratoryumun, özel bir yasanın kabulüne kadar geçici süreliğine uygulanması gerektiği halde pratikte halen devam ediyor.
Bu nedenle 2010 yılında Sakskoburgotski, AİHM’de Bulgaristan aleyhine dava açtı. Ardından Bulgar mahkemesinin Kriçim, Sitnyakovo ve Sarıgöl saraylarının mülkiyetinin devlete ait olduğuna karar vermesine itiraz ederek üç dava daha açtı, ancak üç derece mahkemeler de Bölgesel Kalkınma ve Bayındır Bakanlığının (MRRB) lehine kararlar verdi.
2017 yılında Boyko Borisov hükümetinin, Strasbourg’da Bulgaristan’a karşı açtığı dört mülkiyet davası ile ilgili takas anlaşması yaparak eski Başbakan ve Çar Boris’in varisi ile anlaşmaya hazır olduğu ortaya çıktı.
Bulgar kraliyet ailesinin mülkleri ile ilgili sorun, Anayasa Mahkemesinin 1947 yılında kabul edilen Eski Krallar Ferdinand ve Boris Ailelerinin ve Mirasçılarının Mülklerini Devlet Mülkiyeti İlan Etme Yasasının anayasaya aykırı olduğuna karar verdiği 1998’den beri çözülemiyor. Ancak Anayasa Mahkemesinin kararları mülklerin iade edilmesi için yeterli değil. Kararların Anayasaya aykırı olduğuna karar verilmesinin yasal sonuçları, onları kabul eden organ, yani Meclis tarafından düzenlenmelidir.
Bununla birlikte Sakskoburgotski, kız kardeşi ve kuzenleri Kriçim, Tsarska Bistritsa, Vrana, Sitnyakovo ve Sarıgöl sarayları, Rila Dağı’ndaki ormanları ve Sofya’nın Lozen köyü yakınlarındaki arazilerin iade edilmesini talep edince onları geri alabildiler. Tsarska Bistritsa, Sitnyakovo ve Sarıgöl sarayları kraliyet ailesinin varislerine 2002 yılında Simeon Ulusal Hareketi (NDSV) hükümetinin bir kararı ile iade edildi. Vrana Sarayı ise dönemin Sofya Büyükşehir Belediye Başkanı Stefan Sofiyanski’nin kararıyla iade edildi. Kriçim Sarayı kraliyet ailesinin varislerine iade edilmemişti, ancak daha sonra mahkeme de mülkiyetinin devlete ait olduğuna hükmetti.
MRBB, iki derece mahkemede davayı kazanmasına rağmen Yüksek Temyiz Mahkemesi (Yargıtay) Tsarska Bistritza Sarayının Sakskoburgotski ve ailesine ait olduğuna karar verdi. O zaman Yargıtay, daha önce mahkemelerin Kriçim, Sitnyakovo ve Sarıgöl saraylarının ve Vrana Sarayı yakınlarındaki eski Güvenlik ve Koruma Servisi tarafından kullanılan Vrana Çiftliği İşletmesinin mülkiyetinin devlete ait olduğuna hükmettiği kararların ardından bu uygulamayı iptal etti.
Bu yıl temmuz ayında Sofya İstinaf Mahkemesi ikinci derece mahkemesi olarak Vrana Sarayı ve parkının sahiplerinin Simeon Sakskoburgotski ve kız kardeşi Maria-Louisa olduğuna karar verdi ve MRBB’nin toplam 160 000 leva tutarındaki dava masraflarını ödemesine hükmetti.
2011 yılında Rila Dağı’nda 16 500 dönüm ormanlık alanın mülkiyetine ilişkin dava, ilk derece mahkemesi olarak Sofya Bölge Mahkemesinde halen görülmeye devam ediyor. Bir sonraki mahkeme duruşmasının ekim ayında yapılması planlanıyor.
Kaynak: Kircaalihaber
