Ermeni güçlerin saldırı girişiminde bulunduğu Tovuz’dan Türkiye ve Azerbaycan’ın ortaklaşa gerçekleştirdiği Bakü-Tiflis-Kars demir yolu, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru ve TANAP’ın başlangıcı olan Güney Kafkasya doğal gaz boru hatları geçiyor.
Ermenistan’ın, Azerbaycan’la sınırdaki Tovuz iline saldırarak Türkiye ve Azerbaycan’ın bölgeden geçen ortak enerji ve ulaştırma projelerini hedef almayı amaçladığı düşünülüyor.
Ermenistan ve Azerbaycan arasında 1991-1993’te Ermenilerin Dağlık Karabağ ve etrafındaki 7 ili işgal etmesinin ardından 1994’te yapılan ateşkes mutabakatından bugüne çok sayıda ihlal yaşandı.
Önceki yıllarda işgal altındaki Karabağ ile diğer illerdeki cephe hattında yaşanan çatışmalar, bu kez iki ülkenin sınır hattına sıçradı.
12 Temmuz’da Ermenistan ordusu, sınırın Tovuz bölgesindeki Azerbaycan mevzilerine top atışları da gerçekleştirerek, ani saldırıda bulundu. Söz konusu saldırı, Azerbaycan ordusunca püskürtüldü fakat Ermeni güçler sonraki günlerde de girişimlerini sürdürdü.
Çatışmalarda şehitler veren Azerbaycan ordusu, Ermenistan ordusuna geçit vermedi.
Ağır silahlar kullanarak Azerbaycan ordusunun kontrolündeki stratejik yükseklikleri ele geçirmeye çalışan Ermenistan ordusu, başarılı olamayınca bu kez sivilleri hedef aldı.
Tovuz’un Dondar Kuşçu ve Vahitli köylerinde top mermisi isabet eden çok sayıda ev hasar gördü, Ağdam köyünde 76 yaşındaki bir sivil yaşamını yitirdi.
Cephe hattı yerine sınırdaki bölgeler hedef alınıyor
Azerbaycan kamuoyunda, Ermenistan’ın cephe hattı yerine neden sınırdaki bölgeleri hedef aldığı tartışılıyor.
Ülkede yaşanan siyasi ve ekonomik krizi, yapay gerilimler oluşturarak geri plana atma isteği, Ermenistan’ın saldırılarının arkasında yatan gerçeklerden biri olarak görülüyor.
Sınırda gerginlik çıkararak, Rusya’nın öncülüğündeki Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütünü çatışmada taraf yapma isteğinin de Erivan yönetiminin planları arasında olduğu biliniyor.
Ülkenin batısındaki Tovuz ili, Azerbaycan ve Türkiye’nin ortaklaşa gerçekleştirdiği ulaştırma ve enerji hatlarının güzergahında bulunduğu için stratejik önem taşıyor.
Ermenistan’ın bazı stratejik yükseklikleri ele geçirerek ulaştırma ve enerji hatlarını kontrol etme isteği, Tovuz’a yapılan saldırının nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattı, Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı ve TANAP’ın başlangıcı olan Güney Kafkasya doğal gaz boru hattı, Tovuz’dan geçiyor.
Azerbaycan’ı Gürcistan üzerinden Türkiye’ye ulaştıran tek kara yolu da bu rotada yer alıyor.
“Ermenistan’a pahalıya mal olacak”
Tovuz Milletvekili Ganire Paşayeva da, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ermeni saldırılarında, Tovuz’dan geçen enerji ve ulaştırma hatlarının büyük rolünün olduğunu söyledi.
Azerbaycan’ı Gürcistan üzerinden Türkiye ve Batı ile birleştiren tek kara yolunun Tovuz’dan geçtiğini vurgulayan Paşayeva, enerji ve ulaştırma hatlarının da Tovuz’dan geçtiğinin altını çizdi.
Paşayeva, “Ermenistan, bazı stratejik noktaları ele geçirirse, Azerbaycan’ı Türkiye ile birleştiren tek kara yolu, iki ülkenin ortak enerji ve ulaştırma hatları onların silahlı güçlerince her an vurulabilir. İşgalci Ermenistan’ın Tovuz’u hedef seçmesinin amaçlarından biri bu.” değerlendirmesinde bulundu.
Ermenilerin sivil yerleşim birimlerine ateş açmasına da değinen Paşayeva, “Bununla da bölgede panik oluşturmayı amaçlıyorlar. Fakat halk, evlerini terk etmedi. Sivillere karşı yaptıkları saldırı, Ermenistan’a pahalıya mal olacak.” ifadesini kullandı.
Paşayeva, dünyadan ve uluslararası kuruluşlardan Ermenistan’ın saldırılarına sert tepki beklediklerine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bu konuya tepki vermeyen bir uluslararası kuruluş, kendi iç yüzünü ortaya koymuş olacak. Uluslararası insan hakları örgütleri, bu insanların haklarını görmeli. Türkiye’ye saldıran teröristleri ve darbecileri savunan o insan hakları örgütleri, burada sivil insanlara yapılan saldırılara hiçbir tepki vermiyor. Bölgede durum, Azerbaycan ordusunun kontrolünde. İşgalci Ermenistan, Azerbaycan’da ne bir karış toprak alabildi ne de stratejik yükseklik.”
AA
