Bosna’daki savaşın başladığı 1992’de Prijedor şehri ve civarında kollarına bağladıkları beyaz kurdele ve evlerine astıkları çarşaflarla tespit edildikten sonra Sırplar tarafından katledilen sivil kurbanlar, Beyaz Kurdele Günü’nde anıldı.
Bosna Hersek’te 2012’den beri düzenlenen Beyaz Kurdele Günü etkinlikleri kapsamında, başkent Saraybosna’daki anma programı, Skenderija Köprüsü’nde yapıldı.
Programın organizatörlerinden Adis Hukanovic, Beyaz Kurdele Günü’nün artık uluslararası bir boyut kazandığına işaret ederek, “Bugün Saraybosna’dan, Prijedor’da katledilen çocukların ailelerine her zaman onların yanında olduğumuz mesajını vermek istiyoruz.” dedi.
Skenderija Köprüsü’nde bugün özel bir gösteri de gerçekleştirdiklerini anlatan Hukanovic, legolar üzerine 1992-1995 yıllarında Prijedor ve civarında öldürülen çocukların isimlerini yazdıklarını söyledi.
Prijedor’da 102’si çocuk, 256’sı kadın 3 bin 176 sivilin katledildiğini anımsatan Hukanovic, aradan geçen 28 yıla rağmen hala birçok kurbana ulaşılamadığını kaydetti.
Hukanovic, beyaz kurdelenin, onur mücadelesinin sembolü olduğunu vurgulayarak “Aynı zamanda, Bosna Hersek’teki herkese katliamları inkar edenlere karşı seslerini yükseltme çağrısıdır.” diye konuştu.
Program kapsamında, köprünün demir parmaklıklarına çocuk kurbanların isimleri yazılı beyaz kurdeleler de asıldı. Ayrıca, geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da birçok Saraybosnalı kollarına beyaz kurdeleler bağlayarak ya da pencerelerine beyaz bezler asarak katliamlara dikkati çekti.
Prijedor ve Mostar’da da anma programları düzenlendi
Katliamın yaşandığı Prijedor şehrinde de kurban yakınları tarafından anma programı düzenlenirken, bir kez daha yerel idarecilerden katliamda hayatını kaybeden çocuklar için şehirde bir anıt yapılmasına izin verilmesi talebinde bulunuldu.
Mostar’da ise halka beyaz kurdeleler dağıtılırken, tarihi Mostar Köprüsü’nden Neretva Nehri’ne karanfiller atıldı. Organizatörler, savaşın kurbanlarının asla unutulmaması gerektiği mesajı verdi.
Bu arada, Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’de de Boşnak Azınlık Konseyi tarafından anma programı düzenlendi, insanlara beyaz kurdeleler dağıtıldı.
Prijedor’da neler yaşandı?
Bosna’da savaşın yeni başladığı 1992 yılının mart ayında, eski Yugoslavya’daki Devlet Güvenlik Teşkilatının (UDBA) başına getirilen Sırp kökenli Simo Drljaca, Prijedor’daki 13 polis karakolunda görev yapan 1775 Sırp’ı silahlandırdı.
Sırp birlikleri, 29 Nisan gecesi o dönemde nüfusunun çoğunluğu Boşnak olan Prijedor kentini ele geçirdi. Ağır silahlara sahip Sırp birlikleri, 23 Mayıs 1992’de Prijedor civarındaki köylere saldırdı. Prijedor ve civarındaki katliamda 102’si çocuk 3 bin 176 sivil hayatını kaybetti.
Sırplar, 31 Mayıs 1992’de yerel radyolar üzerinden yapılan duyuruyla “Sırp olmayanların evlerinin pencerelerine beyaz çarşaf asmaları, sokağa çıkarken de kollarına beyaz kurdele bağlamaları” talimatı verdi.
Sırp olmayan siviller bu yöntemle tespit edilirken, tespit edilenler esir kamplarına götürüldü ve buralarda katliamlara, işkencelere ve tecavüzlere maruz kaldı.
Prijedorlu yaklaşık 30 bin sivil, o dönemde Omarska, Keraterm, Kozarac, Trnopolje ve Manjaca’daki toplama kamplarında esir tutuldu. On binlerce kişi evlerinden sürgün edildi.
Radyoda anonsun yapıldığı 31 Mayıs, Bosna Hersek’te “Beyaz Kurdele Günü” olarak anılıyor.
AA
