Gostivarlı araştırmacı yazar Sezgin Lutviyi’nin Divan Yayıncılık’tan çıkan “1912-1990 Yılları Arasında Makedonya Türkleri: Eğitim, Kültür ve Toplum Hayatı” adlı kitabı Üsküp’te tanıtıldı.
TİMEBALKAN
Yazar Sezgin Lutviyi’nin Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı destekleriyle Divan Yayıncılık’tan çıkan “1912-1990 Yılları Arasında Makedonya Türkleri: Eğitim, Kültür ve Toplum Hayatı” adlı kitabın tanıtım ve imza günü programı düzenlendi.
Uluslararası Balkan Üniversitesi’nde (İBU) düzenlenen tanıtım programına, MATÜSİTEB Genel Başkanı Tahsin İbrahim, Anayasa Mahkemesi eski Başkanı Salih Murat, Türk Milli Birlik Hareketi (TMBH) Genel Başkanı Erdoğan Saraç, Kuzey Makedonya Eğitimi Geliştirme Bürosu Müdürü Zekeriya Hasip, Köprü Derneği Başkanı Hüsrev Emin, Ensar Derneği Başkanı Süleyman Baki, Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği Eğitim Müşaviri Ömer Yerlikaya, Din Hizmetleri Müşaviri Mustafa Bodur, yazar Sezgin Lutviyi, Köprü Derneği Başkanvekili Mehmed Arif, TMBH Üsküp İl Başkanlığı heyeti, öğrenciler ve çok sayıda davetli katıldı.
Köprü Derneği Başkanı Hüsrev Emin, burada yaptığı konuşmada, Divan Yayıncılık’ın Köprü Derneği çatısı altında uzun yıllardır Makedonya topraklarında Türkçe yayınların ve kalemlerin ortaya çıkması için özveri gösterdiğini söyledi.
Makedonya Türklerinin durumuyla ilgili yüksek lisans, doktora tezlerini kitaplaştırarak bunun kalıcı olmasını dilediklerini kaydeden Emin, “Bizler Makedonya Türklerinin durumunu ortaya koyan bilimsel çalışmaları ortaya çıkarmaya yönelik faaliyetlerimize devam edeceğiz. Bugün de kitap tanıtımını gerçekleştirdiğimiz Sezgin Lutviyi kardeşime, Divan Yayıncılık’ta eserlerle ilgilenen Mehmed Arif’e teşekkür etmek istiyorum.” ifadelerini kullandı.
– “Eser, Makedonya Türkleri için çok önemli bir arşiv”
MATÜSİTEB Genel Başkanı Tahsin İbrahim de MATÜSİTEB’in önemli derneklerinden Köprü Derneği tarafından organize edilen, ezgin Lutviyi’nin kaleme aldığı eserin bir dava adamı, bir hukukçu Salih Murat tarafından tanıtımı yapılacak programa katılmaktan büyük mutluluk duyduğunu dile getirdi.
Eserde işlenen söz konusu zaman dilimi Makedonya Türklerinin tarihi için çok önemli bir zaman dilimi olduğunun altını çizen İbrahim, “Bu zaman diliminde kaleme aldığı eserle Makedonya Türk toplumu için çok önemli bir arşivdir. Her yaştan vatandaşın buradaki topraklarda ne tür zorluklarla karşılaşıldığını ortaya koyuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
– “Kitap aslında Makedonya Türklerinin son 100 yılının adeta bir fotoğrafını çeker nitelikte”
Köprü Derneği Başkanvekili ve kitabın Editörü Mehmed Arif de program öncesinde basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Makedonya’daki Türk soydaşlarla birlikte kitabın tanıtımını gerçekleştirdiklerini ifade etti.
Bu alanda daha fazla eserler yayınlanması gerektiğine dikkati çeken Arif, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kitap aslında Makedonya Türklerinin son 100 yılının adeta bir fotoğrafını çeker nitelikte. Kültür, eğitim, sanat ve toplumsal alanlarda Makedonya Türklerinin son bir asırda geçirmiş olduğu süreçleri detaylı bir şekilde inceleyen kardeşimizin kitap tanıtımını düzenlemekten büyük mutluluk duyuyoruz. Ben de aynı zamanda kitabın editörlüğünü de üstlendim.
Bu vesileyle tekrar Sezgin kardeşimize bu değerli eseri bize armağan ettiği için teşekkür ediyorum. Aynı zamanda Türkiye’deki güzide kurumlarımızdan YTB’nin desteğiyle bu kitabın Divan Yayıncılık’tan çıkması bizim için ayrı bir önem teşkil etmekte.”
– “Kitabın çekirdek kısmı Birlik Gazetesi ve Sesler Dergisi arşivinden oluşuyor”
Yazar Sezgin Lutviyi ise Aralık 2022 tarihinde Divan Yayıncılık tarafından neşredilen kitabın Makedonya Türklerinin son 100 yıllık sürecini kapsadığını söyledi.
Lutviyi, “1912 – 1941, 1941 – 1944, 1944 – 1990 yılları arasındaki Makedonya Türklerinin eğitim, kültür, sosyal ve kültürel faaliyetlerini içermektedir. Ele aldığımız bu eser bütün Makedonya Türk toplumuna hayırlı olmasını diler, ileriki nesillere geçmişte yaşanan olay ve sıkıntıların daha iyi açıklanmasını temenni ederim.” şeklinde konuştu.
Yazım süreciyle ilgili bilgiler veren Lutviyi, “Köprü Derneği Kütüphanesi, Şair Aşık Çelebi Kütüphanesi’nde bulunan Birlik, Sesler, Tomurcuk, Sevinç ve Tomurcuk dergileri Makedonya Türklerinin hafızası niteliğini taşımakta olup kitabımızın çekirdek kısmı Birlik Gazetesi ve Sesler dergisidir. Bunun haricinde Üsküp Devlet Arşivleri, Belgrad Devlet Arşivleri, Makedonya Bilim ve Sanat Akademisi (MANU) ve Gostivar’daki okul arşivleri birçok karanlık olayı aydınlatmıştır.” dedi.
– “Eserde çok iyi bir yol haritası çizilmiş”
Selamlama konuşmalarının ardından Anayasa Mahkemesi eski Başkanı Salih Murat kitapla ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Yazılan kitabın yazarının, yayınevinin, editörünün ve kitap tanıtımının tamamının Makedonya kökenli olmasının önemine vurgu yapan Murat, “Kitapta Makedonya Türklerinin bir asır boyunca çektiği acılar, iyilikler, kötülükler, vakalar ele alınıyor. Maalesef değişik süreçlerde son asırda başka kaynakların bizi yazmaları bizim milli varlığımızın zayıflamasına neden olmuştur.” diye konuştu.
Eserde 500′ yakın kaynak gösterildiğini ve kaynaklara yapılan yorumların zenginliğine atıfta bulunan Murat, “Kitaplar bazan bilgiye boğulur, fakat bu eserde çok iyi bir yol haritası çizilmiş. Birlik ve Sesler arşivinden yararlanılmış. Köprü Derneği’nden arkadaşlarımız çok zor şartlar altında Birlik arşivini alıp uzun yıllar korudu. Arşivleri okurken tarihi süreç yakından takip edilebilir. Yazıların çoğunda ideolojik boyutu var. Satır aralarını okumak çok değerlerini. Yazar da bu metodu taktiksel olarak güzel bir şekilde kullanmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
Program sonunda yazar Sezgin Lutviyi, katılımcılara kitabını imzaladı.
