Türkiye’nin Priştine Büyükelçisi Kıvılcım Kılıç, “Savaş, yoksulluk, toplumsal çatışmalar ya da doğal afetler nedeniyle zor durumda kalan halklara ve ülkelere yardımda bulunmayı insani bir görev addeden Türk kurumları, bu yardımları aynı zamanda bölgesel ve uluslararası istikrarın önemli bir unsuru olarak görüyor” ifadesine yer verdi.
Kılıç, Kosova’da yayın yapan “Koha Ditore” gazetesinde “Türkiye’nin insan odaklı dış politikasının Kosova’daki izdüşümü: sağlık, eğitim ve kalkınma destekleri” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazısına, bir süre önce Kosova’nın batısındaki Yakova şehrine gerçekleştirdiği ziyaret esnasında yaşadığı bir anı ile başlayan Kılıç, ziyareti sırasında bir aracın yanında durduğunu ve araçtan inen orta yaşlı bir adamın 2 yıl önce yaşadığı ağır böbrek hastalığına nasıl Türkiye’de çare bulduğunu anlattığını aktardı.
Kılıç, bu kişinin doktorların Kosova’da tedavi imkanı bulunmadığını söylemesi üzerine Türkiye’nin Kosova’ya sağladığı sağlık desteği kapsamında İstanbul’daki bir devlet hastanesinde ücretsiz böbrek ameliyatı olduğunu anlattığını belirterek, “Şu an hayatta olmasını ve ailesiyle birlikte seyahat edebilmesini ülkemizde yapılan ameliyata borçlu olduğunu gözleri dolarak anlattı. Benimle bir fotoğraf çektirdi ve eski model arabasına binerek yanımdan ayrıldı.” ifadesini kullandı.
Yaşananların kendisine Sağlık Haftası kapsamında Kosova’ya gelen bir Türk doktorun bu ülkede ilk kez bir bebeğe açık kalp ameliyatı yaptıktan sonra, bebeğin annesinin gözlerindeki sevinci ve umudu hatırlattığını kaydeden Kılıç, “O küçük bebeğin hayata tutunması gibi, orta yaşlarındaki bu erkek de Türkiye’nin sağladığı tedavi desteği sayesinde hayata tutunmuştu ve mutluydu.” değerlendirmesine yer verdi.
Büyükelçi olarak Kosova’da bulunduğu süre içinde, farklı vesilelerle Türkiye’nin dost ülke Kosova için güzel şeyler yaptığını gördüğünü aktaran Kılıç, aynı şekilde hayatlarında ilk kez yurt dışına çıkan ve Türkiye’de meslek edindirme kurslarına katılan kadınların, Kosova’ya döndüklerinde yaptıkları el işlerinden kazandıkları gelirle aile bütçelerine sağladığı katkıdan duydukları gururu kendilerine anlatırken hissettikleri sevince de ortak olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin insani yardımlar ve destekler konusunda tarihinden ve kültüründen kaynaklanan güçlü bir geleneğe sahip olduğunu ifade eden Kılıç, yazısında şunları kaydetti:
“Savaş, yoksulluk, toplumsal çatışmalar ya da doğal afetler nedeniyle zor durumda kalan halklara ve ülkelere yardımda bulunmayı insani bir görev addeden Türk kurumları, bu yardımları aynı zamanda bölgesel ve uluslararası istikrarın önemli bir unsuru olarak görüyor. 2000’li yılların başından itibaren artan şekilde yürütülen kalkınma yardımı ortaklığındaki projeler, insani diplomasi, insani yardım faaliyetleri ve Suriye krizi başta olmak üzere, uluslararası toplum adına yüklenilen külfet ve sorumluluklar bugün Türkiye’yi küresel insani sistemin başlıca aktörleri arasında önemli bir konuma yerleştirdi.”
Türkiye insani yardımlarda milli gelire göre birinci sırada
İnsani yardımlar ve desteklerin son yıllarda ciddi bir ivme kazanarak dünyanın birçok bölgesine yayıldığını aktaran Kılıç, bu yardım ve desteklerin nitelik ve nicelik bakımından da çeşitlenerek, sağlık, eğitim ve kalkınma desteklerini de içine alan geniş bir alanı kapsar hale geldiğine işaret etti.
Türkiye’nin 2015’te 3,2 milyar dolar, 2016’da ise 6 milyar dolar olan insani yardımlarının, “Global Humanitarian Assistance” programınca hazırlanan “Küresel İnsani Yardımlar 2018 Raporu”na göre 2017’de yılında 8,07 milyar dolara yükseldiğine dikkati çeken Kılıç, şunları vurguladı:
“Türkiye, bu meblağ ile insani yardım ve destekte dünyada birinci sıraya yerleşti. Söz konusu raporda, insani yardımların milli gelire oranı temelinde yapılan sıralamada ise Türkiye’nin yüzde 0,85 ile birinci sırayı aldığını ve dünyanın ‘en cömert ülkesi’ unvanını koruduğunu görüyoruz. Artık Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı Başkanlığı (TİKA), Kızılay, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) dahil tüm kurumlarıyla desteğe ihtiyaç duyan ülkelerin yanında olmayı düstur haline getirmiş bir Türkiye var.”
Türkiye’nin insan odaklı dış politikasının Kosova’da özellikle sağlık, eğitim ve kalkınma desteklerine yoğunlaştığını vurgulayan Kılıç, iki ülkenin sağlık bakanlıkları arasında 2009’da imzalanmış olan bir işbirliği protokolü olduğunu anımsattı.
Kılıç, Türkiye’nin Sağlık Bakanlığınca aralarında Kosova’nın da bulunduğu 40’tan fazla ülke vatandaşlarına tedavi imkanı sağlandığını aktardığı yazıda, şu bilgilere yer verildi:
“Bu iki mekanizma kapsamında 2010’dan bu yana bini aşkın Kosovalı hasta Türkiye’de ücretsiz tedavi gördü. Buna ilaveten, iki ülkenin muhtelif kurumları arasında da doğrudan tesis edilen iş birliğiyle her sene pek çok Kosovalı hastayı Türkiye’de misafir ediyoruz. İlaveten, Türkiye’den alanında uzman doktorlar her sene Kosova’ya gelerek Sağlık Haftası düzenliyor, hem Kosovalı hastaları tedavi ediyor hem de meslektaşlarıyla bilgi ve tecrübe paylaşımında bulunuyor.”
“Kosovalı dostlarımızın yanında olmak bizlere gurur veriyor”
Kosova’da eğitim alanında da karşılarına umut vadeden bir tablo çıktığını aktaran Kılıç, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye Bursları ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından sürdürülen program kapsamında 1990’lı yılların başından bugüne kadar 2 bin 200’ü aşkın öğrenci mühendislik, tıp, hukuk ve sosyal bilimler başta olmak üzere birçok alanda lisans ve lisansüstü öğrenim görmek üzere Türkiye’ye gitti. Tüm bunlar, genç bir devlet olan Kosova’nın bugününün ve geleceğinin teminatı olan gençlerine duyduğumuz sevgi ve güvenin bir yansıması olarak görülmelidir.”
Kosova kurumlarının ihtiyaç duyduğu her alana ulaşmayı hedefleyen TİKA’nın da Kosova’da faaliyete başladığı 2004’ten beri eğitim alanında 144, sağlık alanında 20, kalkınma alanında ise 224 proje hayata geçirdiğini hatırlatan Kılıç, kreşten üniversiteye kadar 36 eğitim kurumun TİKA tarafından inşa edildiğini ve son model ekipmanlarla donatıldığını aktardı.
Kılıç, TİKA’nın sağlık alanında son olarak Kosova Merkez Klinikleri Hastanesinin yoğun bakım ünitesini, ülkenin en modern yoğun bakım kliniği haline getirdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Ekonomik kalkınmaya destek sağlamak için başta tarım ve hayvancılık olmak üzere ulaştırma, depolama, iletişim ve enerji sektörlerinde toplam 74 proje hayata geçirildi. Devlet kurumlarının ve sivil toplumun altyapılarının güçlendirilmesi için 150’den fazla proje yapıldı. 12 tarihi eser, TİKA tarafından restore edildi ve toplum hayatına kazandırıldı. Örneğin, otizm merkezlerine donanım ve eğitim desteği, arı ve arı ürünlerinin geliştirilmesi, tıbbi ve aromatik çayların üretimine katkı, Kosova’ya özgü Baluşa koyunlarının çiftçilere dağıtımı ve Drenas’taki bir kreşe yapılan kapsamlı tadilat gibi, toplamda 100 milyon doları aşan 600’den fazla iş birliği projesiyle TİKA bugün Kosova’nın her alanda kalkınmasına en fazla katkı sağlayan kurumlardan biri haline gelmiş durumda. Kosovalı dostlarımızın yanında olmak bizlere gurur veriyor.”
“Kosova’da da dostlarımızın yanında olmayı sürdüreceğiz”
Büyükelçi Kılıç, Türk dış politikasının ağırlık merkezi haline gelen insan odaklı faaliyetlerin, hızlı değişimleri ve belirsizliklerin yaşandığı bir çağda desteğe muhtaç coğrafyalardaki dinamikleri barış, refah ve istikrar yönünde şekillendirmeye yardımcı olma hedefiyle hayata geçirildiğini vurgulayarak, yazısını şu ifadelerle sonlandırdı:
“Siyasi, ekonomik, sosyal ve insani veçhelerin iç içe geçtiği bir dönemde, Türkiye dış politikasında benimsediği kapsamlı, barış odaklı ve ilkeli vizyonu doğrultusunda, tüm imkan ve olanaklarını destekte bulunduğu ülkelerin ekonomik kalkınması ve sosyal refahı için seferber ediyor. Türkiye’nin girişimci ve insani dış politikası, bu hedef üzerinde faaliyet göstermeye ve insanlığın ortak hedeflerine katkıda bulunmaya devam edecektir. Kosova’da da halkın hayatına dokunan projelerle dostlarımızın yanında olmayı sürdüreceğiz.”
AA
